Submandibuler Tükürük Bezi Eksizyonu

Submandibuler Tükürük Bezi Eksizyonu

Vücudumuzda majör tükürük bezleri olarak adlandırılan ana tükürük bezleri kulak önü (parotis), çene altı (submandibuler) ve dil altı (sublingual) tükürük bezleri olarak kendi içinde gruplara ayrılır. Aynı zamanda vücudumuzda, ağız içindeki mukozadan gırtlağa kadar yaygın bir şekilde yerleşmiş yüzlerce minör tükürük bezi de bulunmaktadır. Tükürük bezleri günde hemen hemen1000-1500 cc kadar tükürük üretir.

Tükürük bezleri hastalıkları içinde enfeksiyon, taş ve tümörler yer alır. En sık kulak önü ve çene altı tükürük bezlerine cerrahi uygulanır. Bu cerrahiler genellikle tükürük bezi taşları ve tümörleri sebebi ile uygulanır. Submandibuler tükürük bezi eksizyonu tedavisi ile hasta kısa sürede eski sağlığına kavuşabilir.

Tükürük Bezi Nedir? Ne İşe Yarar?

Tükürük bezi insan vücudunda minör tükürük bezi ve majör tükürük bezi olarak yer alır. Minör tükürük bezi dokuları; ağız içinden gırtlağa kadar olan mukoza yapısında bulunur. Sayısının yüzlerce olduğu söylenebilir. Majör tükürük bezleri dilaltında kulak önünde ve çene altında konumlanır. Tükürük bezleri vücut sağlığı açısından oldukça önemli görevler üstlenir. Tükürük bezlerinin görevlerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

• Ağız bölgesini dezenfekte etmekle görevlidir.
• Ağız ve geniz bölgesinde meydana gelebilecek bakteri ve virüse karşı koruma kalkanı oluşturur.
• Sindirimin başladığı ilk basamaktır.
• Bağışıklık sistemini korur.
• Ağız boşluğunun kurumasını önler ve sürekli nemli kalmasını sağlar.
• Gıdaların ısısını ayarlar.
• Gıdaların dokusunu yumuşatır ve yutmayı kolaylaştırır.

Tükürük Bezi Hastalıkları Hangileridir?

Tükürük bezi hastalıkları içinde ilk sırada tükürük bezi taşları ve tümörleri yer alır. Aynı zamanda tükürük bezi enfeksiyonlara karşı da zaman zaman savunmasız kalabilir. Tükürük bezi hastalıklarını inceleyelim.

Enfeksiyona bağlı sebeplerle tükürük bezinin tedavi edilmesi gerekebilir.

Tükürük bezi taşları sıklıkla submandibuler tükürük bezlerinde rastlanır. Böyle bir sorun yaşandığında, burada salgılanan tükürüğünün kıvamı koyu olur. Aynı zamanda yer çekimine karşı bir salgılama söz konusu olduğu için tükürük bezi taşları oluşumuna da sık rastlanır. Tükürük bezi taşlarının nedenleri ise genellikle gut hastalığı, tükürük akımındaki azalma ve tükürük salgısındaki pH dengesizliğine bağlı olabilir. Submandibuler tükürük bezi eksizyonu ile tedavi yapılabilir.

Tükürük bezi tümörü genellikle kulak önü tükürük bezlerinde görülür. Bu tümörlerin hemen hemen %20’sine kötü huylu tümör teşhisi konulur. İyi huylu olan tükürük bezi tümörleri; pleomeorfik adenom ve Warthin tümör oluşumu şeklinde gözlemlenir. Tükürük bezinde en sık rastlanan kötü huylu tümör ise mukoepidermoid tümörüdür. Tükürük bezi tümörlerinin ve tükürük bezi taşlarının tedavisinde cerrahi yöntemlere sık başvurulur. Submandibuler tükürük bezi eksizyonu en çok uygulanan tükürük bezi tedavilerindendir.

Submandibuler Tükürük Bezi Eksizyonu Nasıl Yapılır?

Tükürük bezi tümörlerinde özellikle kötü huylu kanser gelişmişse, temel tedavi genellikle cerrahidir. İlk olarak tümör vücuttan tamamı ile uzaklaştırılır. Ancak, ameliyat için hastanın genel durumu çok önemlidir. Genel durumu ameliyata elverişli değilse ya da tümör ameliyat edilemeyecek kadar yayılmışsa, ameliyat yerine diğer tedavi seçenekleri değerlendirilir.

Kötü huylu tümörlerde submandibuler tükürük bezi eksizyonu uygulaması sırasında boyun lenf bezelerine de sıçrama göz önünde bulundurulur. Böyle bir durumda tümörün çıkartılmasının yanı sıra, boyun diseksiyonu ile boyundaki lenf bezeleri de çıkarılabilir. Bazı durumlarda hastanın iyileşme şansını arttırmak için, ameliyat sonrası radyoterapi de uygulanabilir.

Submandibuler Bez Ameliyatının Riskleri Var Mıdır?

Submandibuler tükürük bezi eksizyonu sırasında, yüz sinirinin alt dudak kaslarında önemli bir fonksiyona sahip olan ‘marjinal mandibular’ dalına çok dikkat edilmesi gerekir. Bu sinir, tükürük bezi etrafını sarar. Kapsül adı verilen kılıfın sıklıkla yüzey kısmında konumlanır. İnce bir yapıya sahip olan bu siniri görmek her zaman kolay değildir.

Sinir dokusunu korumak için Submandibuler tükürük bezi eksizyonu işlemini kapsülü yerinde bırakacak şekilde tamamlamak gerekir. Kapsülün altında çalışma yapmak genelde uygulanan yöntemlerin başında gelir. Tümörün kötü huylu olması ya da kronik iltihap sebebi ile yapışıklıklarının olması, bu tekniğin uygulanmasını zorlaştırır.

Submandibuler tükürük bezinin alt derin kısmında dilin hareket etmesine yarayan ‘hipoglossus siniri’ yer alır. Aynı zamanda üst kısımda ise dilin tat ve dokunma duyusunu sağlayan ‘lingual sinir’ adı verilen yapı yer alır. Marjinal mandibular sinire kıyasla kalın yapıda olan bu iki sinir, ameliyat sırasında mutlaka korunmalıdır.

Submandibuler Tükürük Bezi Eksizyonu Öncesi

Submandibuler tükürük bezi eksizyonu öncesinde sigara ve alkol tüketimine ara verilmelidir. Hastanın düzenli olarak kullanması gereken ilaçlar varsa, bu ilaçların doktor kontrolünde alınmalıdır. Ameliyat öncesi hastaya herhangi bir gıda sınırlaması yapılmaz. Bununla birlikte anestezi uygulaması nedeni ameliyat öncesi belirli bir süre açlık ve susuzluk gerekir. Hasta, ameliyat öncesi aklına takılan tüm soruları doktoruna danışabilir.

Submandibuler Tükürük Bezi Eksizyonu Sonrası Süreç Nasıldır?

Submandibuler tükürük bezi eksizyonu sonrası hastanın birkaç gün hastanede yatması gerekir. Bu süreçte doktor gözetiminde tutulan hasta, herhangi bir komplikasyon ile karşı karşıya kaldığında anında müdahale edilir. Ağrı kontrolünün sağlanması için doktorun önerdiği antibiyotik ve ilaçların kullanımına özen gösterilmelidir.

Ameliyat sonrası en az 1hafta süre ile hasta duş almamalıdır. İstirahat edilecek ortam terlemeye ve üşümeye neden olmamalıdır. Submandibuler tükürük bezi eksizyonu ameliyatı olacak kişiler hastanede kalmaları gerekir. Dolayısı ile refakatçiye ihtiyaçları olur. Ameliyat planlaması yapılırken bu durumun da göz önünde bulundurulması gerekir.

Submandibuler Tükürük Bezi Eksizyonu Kimlere Uygun Değildir?

Tükürük bezi hastalıklarında submandibuler tükürük bezi eksizyonu kararı almadan önce hastanın genel sağlık durumu da değerlendirilmelidir. Bu değerlendirmelerde hastanın varsa şeker hastalığı, yüksek tansiyon problemi, kalp hastalığı gibi kronik rahatsızlıkları ameliyata engel olabilir. Aynı zamanda hamilelerde e tükürük bezi ameliyatlarının uygulanması tercih edilmez.