13.01.2025
İstanbul - 4 °C
Yüz ve kafatasında koruyucu az olması nedeni ile değişik travmalar sonucu birçok yaralanmalar ortaya çıkabilir. Çene ve yüz hasarları basit bir kesikten yumuşak doku ezilmeleri ve kayıplarına ve çeşitli kemik kırıkları ile karakterize kompleks yaralanmalara kadar oldukça geniş bir hasar kapasitesine sahiptir. Yüz kemikleri, birçok kemiği tanımlar. Üst çene kemiği (maksilla), alt çene kemiği (mandibula) olarak bilinir. Maksilla veya Mandibula kırığı cerrahisi çeşitli yöntemler kullanır.
Reklam Alanı
Yüz yaralanmalarında hastanın hayatını kurtarmak kadar önemli olan bu yaralanma sonucu bireyde oluşacak olumsuz değişimlerin ve kötü görünümlerin önüne geçmektir. Maksilla yüzün orta kısmını oluşturan bir çift kemiktir ve üstten her iki taraftan da alın kemiği ve burun kemikleri ile oynamaz şekilde bağlantılıdır. Maksillanın büyük bir kısmı sinus dediğimiz hava dolu boşluklardan oluşur.
Maksilla kırıkları mandibula kırıklarına oranla daha az görülür ve tüm yüz kırıklarının % 10-20’sini oluşturur. Erkeklerde maksilla kırığı yaşanma sıklığı kadınlara göre 4-5 kat daha fazladır. Bunun en önemli sebebi ise erkeklerin daha sık risk taşıyan davranışlar göstermeleridir. Maksilla kırıklarının en sık görüldüğü yaşlar 21-30 yaş arasıdır. 10-40 yaş aralığında yoğun olduğu söylenebilir. Motorlu araç yaralanması maksilla kırıklarının yaşanan en sık nedenleridir. Saldırı, düşme ve çarpma, iş kazaları ve spor yaralanmaları diğer bilinen maksilla kırık sebepleridir.
Maksilla kırıkları ile birlikte laserasyon, abrasyon, nörolojik yaralanmalar ve diğer maksillofasyal kırıklar da görülebilir. Maksilla travması sonrası kırıklarda tanı ilgili uzman tarafından konur. Uzman tarafından yapılan muayene ve bilgisayarlı tomogrofi, direk grafiler gibi ileri tetkikler tespit yapmak için kullanılan yöntemlerdir.
Maksilla kırıkları ağız içinden ya da yaralanma sırasında ortaya çıkan deri kesilerden girilerek kırık hatları plak ve vidalar ile sabitlenerek tedavi süreci başlatılır. Daha önceki yıllarda tel ile fiksasyon uygulaması yapılırken, günümüzde yaygın olarak titanium plaklar ve son dönemlerde eriyebilen plak ve vidalar kullanılmaktadır. Operasyon tamamlandıktan sonraki süreçte hasta 5-6 hafta sure ile yumuşak gıda ile beslenir.
Maksilla yüz orta bölümün en geniş kemiğidir ve travmalar sonucunda kırılabilir. Maksilla kırıkları soncunda konuşma, çiğneme ve yutma fonksiyonlarında da bozukluk yaşanabilir. Genellikle trafik kazaları sonucu Maksilla kırıkları ile travmalar oluşur ve aşağıdaki gibi sınıflandırılır.
Reklam Alanı
En sık rastlanan yüz kemiği kırıklarının başında mandibula yani alt çene kırıkları gelir. Yüz ve kafa bölgesinde hareket özelliğine sahip olan tek kemik, alt çene kemiğidir. Alt çene kemiği, yüz kemikleri içinde en dayanıklısı, en büyüğü olduğu bilinmektedir. Alt çene kemiği yemek yemeyi sağlayan ağzın oluşumunda yer alır. Ayrıca konuşmamızı sağlayan hareketli özelliği sayesinde konuşmada oldukça etkilidir. Alt çene kemiği burun ile birlikte nefes yolumuzun açık kalmasında de önemli bir role sahiptir. Geçmiş yıllarda çene kırığı olan hastaların beslenme şekli bozulduğu için önemli bir ölüm sebebi olarak görüldüğü de bilinmektedir.
Mandibulanın hareketli olması kırıkta en büyük etkendir. Ayrıca diğer yüz kemiklerine göre travmaya açık olması ve korunaklılığının zayıf olması nedeniyle kırıklara sık rastlanır. Ülkemizdeki istatistiklere bakıldığında burun ve elmacık kemik kırıklarından sonra en çok rastlanan yüz kemiği kırıklarından biri alt çenedir. Mandibula kırıkları erkeklerde çoğunlukta olup en sık 30 yaşlarında rastlanır. Alt çene; trafik kazaları, düşme, darp gibi nedenlerle kırılır. Kırık gövde de en çok olmak üzere köşe, eklem bölgesi ve orta hat bölgelerinde görülür.
Reklam Alanı
Kırığın bölgesine göre iyileşme ve tedavi yöntemlerinin değişiklik gösterir. Çene kırıklarının çok önemli olduğu için bu konuda tecrübesi olan plastik rekonstrüktif ve estetik cerrahi uzmanlarınca tedavi edilmesi gerekir. Çene kemiği kırığına ek olarak yaşanan cilt yaralanmaları, yüz sinir hasarları, diğer yüz yaralanmalarının hep birlikte tedavisi için en doğru yöntem doktorların ortak kararları ve çalışmalarıdır.
Maksilla ve Mandibula kırıklarında tedavinin amaçları farklıdır. Mandibula kırık tedavisi, hava yolunun güvenliğini sağlamak, dişlerin eskisi gibi oturmasını sağlamak ve yemek yemeyi eskisi gibi sürdürebilmek için çok önemlidir. Ayrıca dıştan estetik görünümün devamını sağlamak için de Maksilla ve Mandibula kırık tedavileri titizlikle yürütülmelidir.
Çene kemiği kırığı ameliyatlarında kırık alanlara daha çok ağız içinden kesiler açılarak ulaşılır. Nadirde olsa bazı kırıkların yerine ve parçalı olmasına bağlı olarak, kırığa ulaşmak için çene altından, kulak önünden ve boyun yan kısmından küçük kesiler açılabilir. Bu kesiler estetik dikişlerle kapatılır. Dolayısı ile izlerin fark edilmesi oldukça zordur. Alt çene kırıkları genellikle 46 hafta içinde kaynar. Alt çene kırıklarının cerrahi tedavisi sırasında plak vida kullanılmış ve hastaya bir sorun oluşturmuyorsa alınmasına gerek yoktur.
Bir yıl dolduktan sonra plaklar elle hissediliyorsa ya da soğukta ağrı yapılıyorsa kesi yerlerinden tekrar çıkarılabilir. Tedavi sürecinde önerilere uymayan, sigara içen ya da yaşlı kişilerde bazı alt çene sorunları yaşanabilir. Alt çene sorunlarını düzeltmek için yeni ameliyatlar eklenmesi gerekebilir.
Reklam Alanı
Reklam Alanı
