Hidrosefali Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Hidrosefali Nedir?

Hidrosefali, beyin boşluklarında (ventriküllerde) aşırı beyin omurilik sıvısı (BOS) birikmesiyle oluşan bir durumdur. Bu sıvının normalden fazla birikmesi, beyin üzerinde basınç yaratır ve zamanla ciddi nörolojik sorunlara yol açabilir. Doğuştan olabileceği gibi, sonradan da gelişebilir. Yenidoğanlar, çocuklar ve yaşlılarda farklı şekillerde görülür.

Hidrosefali Neden Olur?

Hidrosefali, beyin omurilik sıvısının normal dolaşımında bir bozulma sonucu oluşur. Bunun altında yatan nedenler şunlardır;

• Doğuştan Yapısal Bozukluklar: Beyin gelişimindeki anormallikler sıvı dengesini bozabilir.
• Tümörler: BOS akışını engelleyerek sıvı birikimine yol açabilir.
• Enfeksiyonlar: Menenjit gibi enfeksiyonlar BOS üretim ve drenajını etkiler.
• Beyin Kanamaları: Özellikle prematüre bebeklerde kanamalar sıvı dolaşımını bozar.
• Kafa Travmaları: BOS dolaşım yollarında hasar oluşabilir.

Hidrosefali Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler yaşa göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak şu bulgular izlenir;

• Bebeklerde baş çevresinde hızlı büyüme
• Bıngıldakta (fontanel) şişkinlik
• Gözlerin aşağı doğru kayması (güneş batışı bakışı)
• Huzursuzluk, uykusuzluk
• Kusma, beslenme güçlüğü
• Denge problemleri ve yürüme bozuklukları
• İdrar kaçırma ve bilişsel gerilik (özellikle erişkinlerde)

Hidrosefali Nasıl Teşhis Edilir?

Teşhis için çeşitli görüntüleme yöntemleri kullanılır. Uygulanan başlıca testler şunlardır;

• Ultrasonografi: Özellikle bıngıldağı açık olan bebeklerde kullanılır.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Beyin ventriküllerinin boyutu değerlendirilir.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): BOS akışı detaylı incelenir.
• Nörolojik Değerlendirme: Bilişsel ve motor fonksiyonlar test edilir.

Hidrosefali Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi, sıvı birikimini azaltmak ve beyindeki basıncı dengelemek üzerine kurulur;

• Şant (Shunt) Ameliyatı: BOS’u vücutta başka bir bölgeye (genellikle karın boşluğuna) yönlendirmek için tüp yerleştirilir.
• Endoskopik Üçüncü Ventrikülostomi (ETV): BOS’un dolaşımını sağlamak için beynin içinde yeni bir yol açılır.
• Enfeksiyon Varsa Antibiyotik Tedavisi: Şant yerleştirmeden önce gerekebilir.

Hidrosefali Nasıl Önlenir?

Tamamen önlenemese de bazı adımlarla risk azaltılabilir;

• Hamilelikte Düzenli Takip: Doğumsal anomaliler erken tespit edilebilir.
• nfeksiyonlardan Korunma: Özellikle menenjit gibi hastalıkların önlenmesi önemlidir.
• Travma Riskini Azaltmak: Bebek ve çocuklarda kafa travmalarına karşı önlem alınmalıdır.
• Prematüre Bebeklerin Özenle Takibi: Erken doğan bebeklerde kanama riski yüksektir.