Covid-19 (Koronavirüs) Nedir? Belirtileri, Tanısı ve Tedavisi

Covid-19 (Koronavirüs) Nedir?

Covid-19, SARS-CoV-2 adlı virüsün neden olduğu bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır. İlk olarak 2019’un sonlarında Çin’de tespit edilip hızla küresel salgına (pandemi) dönüşmüştür. Bazı kişilerde hafif grip benzeri belirtilerle atlatılırken, özellikle yaşlılar ve kronik hastalığı olanlarda ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Covid-19 Neden Olur?

Temel neden SARS-CoV-2 virüsüdür. Enfeksiyon genellikle solunum yoluyla bulaşır.

• Virüsle enfekte kişilerin öksürük, hapşırık veya konuşma sırasında saçtığı damlacıklar
• Virüs bulaşmış yüzeylere temas sonrası elin ağız, burun veya göze götürülmesi
• Kapalı ve havalandırmasız ortamlarda uzun süreli temas
• Bağışıklık sistemi zayıf bireylerde bulaş riski daha yüksektir
• Aşısız olmak veya aşı korumasının zamanla azalması

Covid-19 Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler kişiden kişiye değişebilir. Hafif seyreden vakalar da vardır, ağır hastalık tablosu da oluşabilir.

• Yüksek ateş
• Kuru öksürük
• Boğaz ağrısı
• Nefes darlığı
• Tat ve koku kaybı
• Kas ve eklem ağrıları
• Baş ağrısı
• Yorgunluk ve halsizlik
• Burun akıntısı
• Mide bulantısı veya ishal
• Göğüs ağrısı (ileri evrede)
• Zatürre veya solunum yetmezliği (ağır vakalarda)

Covid-19 Nasıl Teşhis Edilir?

Tanı, semptomlar ve laboratuvar testleriyle konur.

• PCR Testi: En güvenilir tanı yöntemidir, virüsün genetik materyalini tespit eder
• Antijen Testi: Hızlı sonuç verir, ama hassasiyeti düşüktür
• Antikor Testi: Geçirilmiş enfeksiyonu göstermek için kullanılır
• Akciğer BT: Zatürre gelişmişse akciğerde tipik COVID tutulumlarını gösterir
• Kan Testleri: CRP, D-dimer, ferritin gibi iltihap ve pıhtılaşma belirteçleri izlenir

Covid-19 Nasıl Tedavi Edilir?

Hafif vakalarda destek tedavisi yeterli olabilirken, ağır vakalarda hastane tedavisi gerekir.

• İstirahat ve bol sıvı alımı
• Ateş düşürücüler ve ağrı kesiciler
• Antiviral ilaçlar (doktor önerisiyle): Favipiravir, Remdesivir vb.
• Kortikosteroidler: Akciğer tutulumu varsa uygulanabilir
• Oksijen Tedavisi: Solunum sıkıntısı gelişmiş hastalarda
• Plazma Tedavisi veya Monoklonal antikorlar (belirli durumlarda)
• Yoğun Bakım Desteği: Solunum cihazı gerekebilir
• Psikolojik Destek: Uzun süren izolasyon ve hastalık sonrası anksiyete için faydalıdır

Covid-19 Nasıl Önlenir?

En iyi yöntem bulaşı engellemek ve bağışıklığı güçlendirmektir.

• Aşı olun, hatırlatma dozlarını ihmal etmeyin
• Kapalı ve kalabalık ortamlarda maske tak
• Elleri sık sık sabunla yıka veya dezenfektan kullan
• Hasta kişilerle temastan kaçın
• Evi ve ofisi sık sık havalandır
• Bağışıklık sistemini güçlü tut (uyku, beslenme, stres kontrolü)
• Belirti varsa test yaptır, kendini izole et
• Pozitifsen temaslılara haber ver