Bartholin Kisti Nedir?
Bartholin kisti, vajinanın girişinde yer alan Bartholin bezinin kanalının tıkanması sonucu oluşan, sıvı dolu keseciktir. Normalde bu bezler vajinal kayganlık sağlar. Ancak tıkanırsa salgı dışarı akamaz, içeride birikir ve zamanla kiste dönüşür. Genellikle ağrısızdır ama enfekte olursa “Bartholin apsesi” adını alır ve şiddetli ağrıya neden olur.
Bartholin Kisti Neden Olur?
Tıkanıklığa neden olan şey genellikle bezin ağzında oluşan daralma ya da iltihaplanmadır. Aşağıdaki durumlar riski artırabilir;
- Vajinal Enfeksiyonlar: Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (klamidya, bel soğukluğu vb.)
- Doku Travması: Sert cinsel ilişki veya doğum sonrası oluşan hasarlar
- Hijyen Eksikliği: Bez kanallarında tıkanma riskini artırabilir
- Ciltte Ölü Hücre Birikimi: Bez kanalını daraltabilir
- Hormonal Değişiklikler: Vajinal mukus akışını etkileyerek tıkanıklık riskini artırabilir
Bartholin Kisti Belirtileri Nelerdir?
Bazı kistler belirti vermez, fark edilmeden yıllarca kalabilir. Ancak büyüdükçe ya da iltihaplanınca şikayetler başlar.
- Vajina girişinde tek taraflı, yuvarlak şişlik
- Genellikle ağrısız ama rahatsızlık hissi yaratır
- Yürüme veya oturma sırasında baskı hissi
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- Kist enfekte olursa ani gelişen şiddetli ağrı, kızarıklık ve ateş
- Apse gelişirse zonklayıcı ağrı ve akıntı oluşabilir
Bartholin Kisti Nasıl Teşhis Edilir?
Tanı genellikle basit bir jinekolojik muayene ile konur. Ek testler, özellikle tekrarlayan veya komplike durumlar için gerekebilir.
- Jinekolojik Muayene: Vajina girişindeki kitle kontrol edilir.
- Kültür Testi: Enfeksiyon şüphesi varsa akıntıdan örnek alınır.
- Ultrason: Kistin sıvı içerikli mi yoksa başka bir yapıda mı olduğu değerlendirilir.
- Biyopsi: 40 yaş üstü kadınlarda ya da atipik kistlerde olasılık dışı durumları ekarte etmek için yapılabilir.
Bartholin Kisti Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi, kistin boyutu, şikayet durumu ve iltihap olup olmamasına göre değişir. Ağrısız, küçük kistler genellikle sadece izlenir.
- Sıcak Oturma Banyoları: Günde birkaç kez 15–20 dakika oturmak kistin küçülmesini destekler.
- Antibiyotikler: Enfeksiyon varsa ağızdan veya lokal antibiyotik uygulanır.
- Kist Drenajı: Enfekte veya büyük kistlerde lokal anesteziyle boşaltma yapılır.
- Word Kateteri Uygulaması: Drenaj sonrası tekrar tıkanmaması için kist kanalına küçük bir balon kateter yerleştirilir.
- Marsupializasyon: Kist duvarı cerrahi olarak açılır ve tekrar tıkanmaması için ağız kısmı dikilir.
- Cerrahi Eksizyon: Çok büyük, tekrarlayan veya şüpheli kistlerde kist tamamen çıkarılır.
Bartholin Kisti Nasıl Önlenir?
Kistin oluşumu her zaman engellenemez ancak bazı önlemler riski azaltabilir.
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak (prezervatif kullanımı)
- Düzenli ve doğru vajinal hijyen sağlamak
- Sentetik iç çamaşırı yerine pamuklu tercih etmek
- Vajinayı tahriş eden kimyasallardan kaçınmak
- Herhangi bir vajinal şişlik fark edildiğinde doktora başvurmak
- Vajinal enfeksiyonların zamanında tedavi edilmesi
