Brusella (Bruselloz) Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Brusella Nedir?

Brusella, hayvanlardan insanlara bulaşan, kronik seyirli ve sistemik etkiler gösterebilen bakteriyel bir enfeksiyondur. Brucella türü bakterilerin neden olduğu bu hastalık özellikle pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleriyle veya enfekte hayvanlarla temas yoluyla bulaşır. Hem akut hem de kronik formda ilerleyebilir.

Brusella Neden Olur?

Brusella genellikle enfekte hayvanlarla doğrudan veya dolaylı temasla bulaşır. En yaygın bulaş yolları şunlardır;

• Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri (peynir, yoğurt, kaymak)
• Hasta hayvanların etiyle temas
• Kesimhane, hayvancılık ve veterinerlik gibi mesleklerde çalışmak
• Hayvanların plasenta, kan veya idrarına doğrudan temas
• Bakteri solunumu (laboratuvar maruziyeti gibi)
• Nadir de olsa cinsel yolla veya anneden bebeğe geçebilir

Brusella Belirtileri Nelerdir?

Hastalık bazen hafif başlar ama kronikleşirse ciddi sistemik sorunlara yol açabilir.

• Uzun süren ve tekrarlayan ateş
• Gece terlemeleri (özellikle keskin kokulu)
• Kas ve eklem ağrıları
• Yorgunluk, halsizlik
• Baş ağrısı
• İştahsızlık ve kilo kaybı
• Bel ve sırt ağrısı
• Karaciğer ve dalak büyümesi
• Erkeklerde testis iltihabı (orşit)
• Kadınlarda adet düzensizlikleri
• Kronikleşirse depresyon benzeri ruhsal belirtiler

Brusella Nasıl Teşhis Edilir?

Bruselloz, belirtileri başka hastalıkları taklit ettiği için detaylı test gerektirir.

• Kan Kültürü: Bakterinin doğrudan üretilmesi
• Rose Bengal Testi: Hızlı tarama testi
• Serolojik Testler (Wright, Coombs): Vücutta Brusella’ya karşı oluşan antikorlar ölçülür
• Tam Kan Sayımı: Lökosit ve trombosit düşüklüğü görülebilir
• Karaciğer Fonksiyon Testleri: Karaciğer tutulumu varsa yükselebilir
• Görüntüleme (USG, MR): Dalak, karaciğer büyüklüğü veya omurga tutulumu varsa

Brusella Nasıl Tedavi Edilir?

Brusella tedavisi uzun ve düzenli takip gerektirir. Kısa süreli antibiyotik tedavileri yetersiz kalır.

• Antibiyotik kombinasyonu (en az 6 hafta)
• Tedavi süresi hastalığın şekline göre uzayabilir (nörobrusella, orşit, spondilit vs.)
• Semptomları azaltacak destek tedavileri: Ateş düşürücüler, ağrı kesiciler
• Tedaviye uyum çok önemlidir; yarım bırakılırsa nüks riski yüksektir

Brusella Nasıl Önlenir?

Hayvancılıkla uğraşanlar ve kırsalda yaşayanlar özellikle dikkatli olmalı.

• Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünlerini tüketme
• Et ve süt ürünlerinin hijyenine dikkat et
• Kesim veya doğum sırasında eldiven, önlük gibi koruyucu ekipman kullan
• Hasta hayvanlarla temastan sonra elleri sabunla yıka
• Brusella riski yüksek bölgelerde farkındalık oluştur
• Aşı hayvanlar için uygulanabilir ama insanlar için henüz etkili bir aşı yok