Böbrek Üstü Bezi Kanseri Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Böbrek Üstü Bezi Kanseri Nedir?

Böbrek üstü bezi kanseri, böbreğin hemen üzerinde yer alan ve hormon üreten adrenal bezlerden kaynaklanan nadir ama agresif bir tümördür. Çoğunlukla adrenal korteks (dış tabaka) kaynaklı olup aşırı hormon üretimiyle kendini belli eder. Vücudun tuz-su dengesi, stres tepkisi ve cinsiyet hormonları bu bezler aracılığıyla kontrol edilir. Kanser bu dengeyi bozar ve hızla yayılabilir.

Böbrek Üstü Bezi Kanseri Neden Olur?

Nedeni kesin olarak bilinmez, ancak bazı durumlar riski artırabilir.

• Genetik geçişli sendromlar (Li-Fraumeni, Beckwith-Wiedemann sendromları)
• Ailede adrenal tümör öyküsü
• Bazı kalıtsal kanser gen mutasyonları
• Hormon salgılayan iyi huylu tümörlerin zamanla kötüleşmesi
• Kadınlarda biraz daha sık görülür
• 40–50 yaş arası daha yaygındır

Böbrek Üstü Bezi Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Tümörün hormon salgılayıp salgılamamasına göre belirtiler değişebilir.

• Yüzde yuvarlaklaşma, kilo artışı (Cushing sendromu benzeri)
• Kas güçsüzlüğü
• Yüksek tansiyon
• Adet düzensizlikleri
• Erkek tipi kıllanma (kadınlarda)
• Ciltte incelme, kolay morarma
• Karında büyüme veya ele gelen kitle
• Cinsel istekte azalma
• Belirgin bir neden olmadan hızlı kilo kaybı
• Halsizlik, iştahsızlık
• Karın veya belde ağrı

Böbrek Üstü Bezi Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Tanıda hem hormon testleri hem de görüntüleme yöntemleri birlikte kullanılır.

• Hormon Testleri: Kortizol, aldosteron, androjen gibi hormon düzeylerine bakılır
• 24 Saatlik İdrar Testi: Hormon fazlalığı araştırılır
• Kan Testleri: Elektrolit dengesi ve böbrek fonksiyonları değerlendirilir
• BT (Bilgisayarlı Tomografi): Kitle varlığı ve çevreye yayılımı net gösterir
• MR: Yumuşak doku detayları ve damar tutulumu için tercih edilir
• PET-CT: Metastaz (yayılma) olup olmadığını araştırır
• Biyopsi (genellikle önerilmez): Riskli olabilir, genellikle cerrahi sonrası incelenir

Böbrek Üstü Bezi Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi tümörün büyüklüğü, yayılım durumu ve hormon üretimine göre belirlenir.

• Cerrahi:
• Adrenalektomi: En etkili yöntemdir, tüm bez çıkarılır
• Eğer mümkünse laparoskopik (kapalı) cerrahi tercih edilir
• Radyoterapi: Cerrahi sonrası kalan hücrelere uygulanabilir
• Kemoterapi: Mitotan en sık kullanılan ilaçtır
• Hormon baskılayıcı tedaviler: Hormon üretimi durdurulmaya çalışılır
• Takip: Rutin görüntüleme ve hormon testleri ile nüks kontrolü yapılır
• Metastatik durumdaysa hedefe yönelik tedaviler gündeme gelebilir

Böbrek Üstü Bezi Kanseri Nasıl Önlenir?

Tam anlamıyla önlenemez ama bazı önlemler riski azaltabilir.

• Genetik geçişli sendromu olanlar düzenli tarama yaptırmalı
• Uzun süren hormon dengesizlikleri varsa mutlaka endokrinoloji takibi yapılmalı
• Belirgin kilo alımı, tüylenme, tansiyon gibi semptomlar göz ardı edilmemeli
• Kanser öyküsü olan bireyler için ailesel danışmanlık önerilir
• Rutin sağlık kontrollerini aksatmamak erken teşhis sağlar