Addison Hastalığı Nedir?
Addison hastalığı, böbreküstü bezlerinin yeterince hormon üretmemesi sonucu ortaya çıkan nadir bir rahatsızlıktır. Özellikle kortizol ve aldosteron hormonlarının eksikliği, vücutta metabolizma, bağışıklık sistemi ve kan basıncı gibi birçok fonksiyonun etkilenmesine yol açar.
Addison Hastalığı Neden Olur?
Hastalığın nedenleri genellikle iki gruba ayrılır;
Birincil Addison Hastalığı
- Otoimmün hastalıklar (bağışıklık sisteminin böbreküstü bezlerine saldırması)
- Tüberküloz gibi enfeksiyonlar
- Kanserin böbreküstü bezlerine yayılması
İkincil Addison Hastalığı
- Hipofiz bezindeki sorunlar nedeniyle böbreküstü bezlerinin yetersiz uyarılması
Addison Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Addison hastalığının belirtileri genellikle yavaş gelişir ve şunları içerebilir;
- Sürekli yorgunluk ve halsizlik
- Kilo kaybı ve iştahsızlık
- Ciltte koyulaşma (hiperpigmentasyon)
- Tansiyon düşüklüğü ve bayılma
- Kas zayıflığı
- Tuz isteği
- Bulantı, kusma ve karın ağrısı
Addison Krizi Nedir?
Tedavi edilmemiş Addison hastalığı, ani ve hayatı tehdit eden bir durum olan Addison krizine yol açabilir. Kriz sırasında;
- Şiddetli kusma ve ishal
- Düşük kan şekeri ve kan basıncı
- Şok ve bilinç kaybı görülebilir.
Bu durum acil tıbbi müdahale gerektirir.
Addison Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Teşhis için doktor şu yöntemleri kullanabilir;
- Kan Testleri: Kortizol ve ACTH (adrenokortikotropik hormon) seviyeleri kontrol edilir.
- ACTH Uyarı Testi: Böbreküstü bezlerinin kortizol üretme kapasitesi değerlendirilir.
- Görüntüleme Yöntemleri: Böbreküstü bezlerinin hasarını tespit etmek için BT veya MR kullanılabilir.
Addison Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi, eksik hormonların yerine konulması esasına dayanır;
- Kortikosteroid İlaçlar: Kortizol eksikliğini telafi etmek için kullanılır.
- Aldosteron Takviyesi: Kan basıncını ve tuz dengesini sağlamak için fludrokortizon reçete edilir.
- Acil Durum Tedavisi: Addison krizi sırasında damar yoluyla kortikosteroid verilmesi gerekebilir.
Addison Hastalığı Olanlar Nelere Dikkat Etmeli?
- Doktorun önerdiği ilaçları düzenli kullanmak
- Stresli durumlarda kortikosteroid dozunu artırma konusunda bilgi sahibi olmak
- Acil durum kimlik kartı veya tıbbi uyarı bileziği taşımak
- Diyetle yeterli tuz almak
