Çene Eklemi Rahatsızlığı Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Seçenekleri

Çene Eklemi Rahatsızlığı Nedir?

Çene eklemi rahatsızlığı, alt çeneyi kafatasına bağlayan temporomandibular eklemde (TME) oluşan ağrı, kısıtlılık ve fonksiyon bozukluklarını tanımlar. Bu durum çene hareketlerinde ses, kayma, ağrı veya kitlenme gibi belirtilerle kendini gösterir. Genellikle geçici olsa da bazı vakalarda kronikleşebilir ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.

Çene Eklemi Rahatsızlığı Neden Olur?

• Diş sıkma veya gıcırdatma (bruksizm)
• Çene travmaları (darbe, düşme vb.)
• Stres ve anksiyete (farkında olmadan çene kasma)
• Kötü duruş alışkanlıkları
• Düzgün oturmayan diş dolguları veya protezler
• Eksik dişler nedeniyle çene yük dağılımının bozulması
• Artrit (eklem iltihapları)
• Genetik yatkınlık

Çene Eklemi Rahatsızlığı Belirtileri Nelerdir?

• Çene hareketleri sırasında çıtırtı, tıkırtı veya sürtünme sesi
• Çene açma veya kapamada ağrı
• Yüz, kulak, şakak bölgesinde ağrı
• Baş ağrısı veya boyun ağrısı
• Ağız açmada kısıtlılık (kitlenme hissi)
• Yutkunma zorluğu
• Kulak çınlaması veya dolgunluk hissi
• Alt çenenin sağa/sola kayması

Çene Eklemi Rahatsızlığı Nasıl Teşhis Edilir?

Teşhis için öncelikle detaylı bir klinik değerlendirme yapılır.

• Fiziksel Muayene: Çene hareketleri, kaslar ve sesler değerlendirilir
• Panoramik Röntgen: Çene kemikleri genel olarak incelenir
• Manyetik Rezonans (MR): Eklem diski, bağlar ve yumuşak dokular detaylı görüntülenir
• BT Tarama: Kemik yapıdaki değişiklikler netleştirilir
• Kas ve Isırma Analizleri (gerekirse): Fonksiyonel bozukluklar için

Çene Eklemi Rahatsızlığı Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi, altta yatan nedene ve şikayetlerin şiddetine göre planlanır.

• Gece Plağı (Splint): Diş sıkma/gıcırdatma varsa kullanılır
• Ağrı kesiciler ve kas gevşeticiler
• Fizyoterapi ve sıcak-soğuk uygulamalar
• Diş Tedavileri: Yüksek dolgu veya uyumsuz protez varsa düzeltilir
• Psikolojik destek/stres yönetimi
• Botoks Enjeksiyonu: Aşırı kas kasılmalarını önlemek için
• Çene Egzersizleri: Kasları güçlendirme ve gevşetme amacıyla
• Nadir durumlarda cerrahi (artrosentez, artroplasti)

Çene Eklemi Rahatsızlığı Nasıl Önlenir?

• Stresi yönetmeye çalış
• Diş sıkma/gıcırdatma varsa gece plağı kullan
• Sert yiyecekleri ısırmaktan kaçın
• Sakız çiğnemeyi sınırlı tut
• Duruş bozukluklarını düzelt
• Diş kontrollerini ihmal etme
• Uykuda ağzını kasıyorsan fark etmen önemli (uyku partneri uyarabilir)