Fil Hastalığı (Lenfödem) Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Fil Hastalığı (Lenfödem) Nedir?

Fil hastalığı, tıbbi adıyla lenfödem, lenf sıvısının dokularda birikmesiyle oluşan şiddetli şişlik durumudur. Genellikle kollar veya bacaklarda görülür. Hastalık ilerledikçe ilgili uzuvda anormal kalınlaşma ve şekil bozukluğu meydana gelir; bu da görünüm olarak "fil derisine" benzediği için halk arasında bu isimle anılır.

Fil Hastalığı Neden Olur?

Lenfödem genetik olabileceği gibi sonradan da gelişebilir. İki ana tipi vardır;

Primer Lenfödem: Doğuştan gelen veya ergenlik döneminde ortaya çıkan, genetik kaynaklı lenf sistemi bozukluğu

Sekonder Lenfödem: Daha yaygın görülen türdür ve genellikle aşağıdaki nedenlerle gelişir;

• Kanser tedavileri (radyoterapi, lenf nodu çıkarılması)
• Enfeksiyonlar (özellikle tropikal bölgelerdeki parazit kaynaklı enfeksiyonlar)
• Travmalar veya ameliyatlar sonrası lenf yollarının hasar görmesi

Fil Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

• Bacaklarda veya kollarda şiddetli şişlik
• Ağırlaşan ve hareketi kısıtlayan uzuvlar
• Ciltte kalınlaşma ve sertleşme (fil derisi görünümü)
• Tek taraflı şişlik (genellikle bir bacakta veya bir kolda)
• Ciltte tekrarlayan enfeksiyonlar (selülit, lenfanjit)
• Ağrı, ağırlık hissi veya karıncalanma

Fil Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Tanı genellikle fizik muayene ve hastanın hikâyesiyle konulur. Destekleyici testler;

• Lenfosintigrafi: Lenf yollarının haritalanması
• MR ve Ultrason: Şişliğin başka nedenlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığını değerlendirmek
• Kan Testleri: Enfeksiyon olup olmadığını kontrol etmek

Fil Hastalığı Tedavi Yöntemleri

Lenfödemin tamamen iyileşmesi mümkün olmasa da, tedaviyle şişlik kontrol altına alınabilir ve ilerlemesi yavaşlatılabilir.

• Kompresyon Tedavisi: Bandajlar ve basınç giysileriyle sıvı birikiminin önlenmesi
• Elle Lenf Drenajı (Manuel Lenfatik Drenaj): Özel masaj teknikleriyle lenf sıvısının yönlendirilmesi
• Fizik Tedavi ve Egzersiz: Hareketle lenf akışı teşvik edilir
• Cilt Bakımı: Enfeksiyonları önlemek için hijyen kritik önemdedir
• İlaçlar: Enfeksiyon durumunda antibiyotik tedavisi uygulanır
• Cerrahi Yöntemler: İlerlemiş vakalarda lenf yollarının yeniden oluşturulması

Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Uzvunuzu yüksekte tutmak şişliği azaltabilir
• Dar kıyafetlerden ve yüksek ısıdan kaçının
• Uzun süre ayakta kalmamaya ve yaralanmalardan korunmaya özen gösterin
• Düzenli fizik tedavi randevularını aksatmayın