Başparmak Çıkıntısı (Halluks Valgus) Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Başparmak Çıkıntısı (Halluks Valgus) Nedir?

Halluks valgus, ayak başparmağının dışa doğru eğilmesi ve buna bağlı olarak başparmak kökünde kemiksi bir çıkıntının oluşmasıdır. Halk arasında "bunyon" olarak da bilinir. Hem estetik bozukluğa yol açar hem de ayakkabı giyerken rahatsızlık ve ağrıya neden olur. Kadınlarda erkeklere göre çok daha sık görülür.

Başparmak Çıkıntısı Neden Olur?

Halluks valgus oluşumunda hem genetik yatkınlık hem de ayak yapısına uygun olmayan alışkanlıklar rol oynar.

• Genetik Yatkınlık: Ailede halluks valgus öyküsü varsa risk artar.
• Dar ve Sivri Burunlu Ayakkabılar: Ayak başparmağına uzun süre baskı yapar.
• Topuklu Ayakkabılar: Vücut ağırlığını parmak uçlarına yönlendirir, deformasyonu tetikler.
• Düz Tabanlık veya Aşırı Çukur Taban: Ayak mekaniğinde bozulmaya neden olur.
• Romatizmal Hastalıklar: Özellikle romatoid artritli bireylerde sık görülür.
• Yaş ve Cinsiyet: Kadınlarda ve 40 yaş sonrası daha yaygındır.

Başparmak Çıkıntısı Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler zamanla yavaş yavaş artar, başlangıçta sadece estetik bir sorun gibi görünse de ilerleyince ciddi rahatsızlık verebilir.

• Başparmak kökünde kemiksi çıkıntı
• Ayak başparmağının ikinci parmağa doğru kayması
• Ayakkabı giyerken ağrı ve baskı hissi
• Parmak çevresinde kızarıklık ve şişlik
• Uzun yürüyüşlerde ağrı ve yorgunluk
• Nasır oluşumu veya ayak altında kalınlaşma
• Ayakkabı bulmakta zorlanma

Başparmak Çıkıntısı Nasıl Teşhis Edilir?

Teşhis genellikle fizik muayene ile kolayca konur, ancak deformasyonun derecesini değerlendirmek için görüntüleme gerekir.

• Fizik Muayene: Başparmak pozisyonu, çıkıntı büyüklüğü ve ağrı değerlendirilir.
• Röntgen (Ayakta Çekim): Deformasyonun açısı ve şiddeti ölçülür.
• Yürüme Analizi: Ayak basışı ve yürüme düzeni incelenerek destek planlanır.
• Ayakkabı Uyumu Değerlendirmesi: Tetikleyici dış faktörler tespit edilir.

Başparmak Çıkıntısı Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi, deformasyonun şiddetine ve hastanın yaşam kalitesine etkisine göre planlanır. Hafif vakalarda ameliyatsız çözümler mümkündür.

• Ortopedik Ayakkabılar ve Tabanlıklar: Ayağın doğru pozisyonda durmasını sağlar.
• Başparmak Ateli veya Gece Aparatları: Uyurken parmağın hizalanmasına yardımcı olur.
• Ağrı Kesici ve Antienflamatuvarlar: Şişlik ve ağrıyı azaltmak için kullanılır.
• Buz Uygulaması: Ağrılı bölgeye buz uygulamak geçici rahatlama sağlar.
• Fizik Tedavi Egzersizleri: Ayak kaslarını güçlendirerek ilerlemeyi yavaşlatır.
• Cerrahi Müdahale (Bunyon Ameliyatı): İleri düzey deformasyonlarda kemik düzeltilir ve parmak hizalanır.

Başparmak Çıkıntısı Nasıl Önlenir?

Her zaman önlenemez ama doğru ayakkabı seçimi ve erken müdahaleyle ilerlemesi büyük oranda durdurulabilir.

• Geniş burunlu ve yumuşak tabanlı ayakkabılar tercih etmek
• Topuklu ve dar ayakkabılardan kaçınmak
• Ayak yapısına uygun tabanlık kullanmak
• Ayakta uzun süre durmaktan kaçınmak
• Ayak egzersizlerini düzenli yapmak
• Başparmakta eğilme fark edilirse erken dönemde ortopediye başvurmak