Atopik Dermatit (Egzama) Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Etkili Tedavi Yöntemleri

Atopik Dermatit Nedir?

Atopik dermatit, ciltte kuruluk, kaşıntı ve kızarıklıkla kendini gösteren kronik, inflamatuar bir cilt hastalığıdır. Halk arasında "egzama" olarak da bilinir. Özellikle çocuklukta başlasa da her yaşta görülebilir. Dönem dönem alevlenip sonra hafifleyebilir.

Atopik Dermatit Neden Olur?

Bu hastalığın nedeni tam olarak bilinmese de bağışıklık sistemi, genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin birlikte rol oynadığı düşünülüyor.

• Genetik yatkınlık: Ailede alerji, astım veya egzama öyküsü varsa risk artar.
• Cilt bariyerinin bozulması: Cilt, nemi tutamaz hale gelir ve dış etkenlere açık hâle gelir.
• Alerjenler: Polen, ev tozu akarları, hayvan tüyleri gibi maddeler hastalığı tetikleyebilir.
• İklim ve çevre: Soğuk ve kuru hava, atopik dermatiti alevlendirebilir.
• Stres: Duygusal stres, kaşıntı ve döküntülerin şiddetini artırabilir.

Atopik Dermatit Belirtileri Nelerdir?

Semptomlar kişiye ve yaşa göre farklılık gösterebilir. Ancak bazı şikayetler neredeyse herkeste ortaktır.

• Ciltte kuruluk ve yoğun kaşıntı
• Kızarıklık ve pullanma
• Kaşınan bölgelerde kalınlaşma veya çatlama
• Bebeklerde yanaklarda, kollarda ve bacaklarda döküntüler
• Yetişkinlerde el, boyun, dirsek içi ve diz arkalarında tekrarlayan egzama alanları
• Uyku bozuklukları (özellikle gece kaşıntısı nedeniyle)

Atopik Dermatit Nasıl Teşhis Edilir?

Tanı genellikle dermatolojik muayene ile konur. Spesifik bir test gerekmeyebilir, ancak bazı durumlarda ek değerlendirmeler yapılabilir.

• Cilt Muayenesi: Lezyonların şekli, yeri ve yaygınlığına göre tanı konur.
• Alerji Testleri: Gıda ya da çevresel tetikleyiciler araştırılabilir.
• Aile Öyküsü: Alerjik hastalık geçmişi tanıyı destekler.
• Gerekirse Biyopsi: Atypik vakalarda kesin tanı için cilt örneği alınabilir.

Atopik Dermatit Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi semptomları kontrol altına almak ve alevlenmeleri önlemek üzerine kuruludur. Kişiye özel bir yaklaşım gerekir.

• Nemlendiriciler: Cildin nemini korumak atopik dermatitin temel taşıdır.
• Kortikosteroid Kremler: Alevlenmelerde iltihabı baskılamak için kullanılır.
• Antihistaminikler: Kaşıntıyı azaltarak hastanın konforunu artırır.
• Bağışıklık Düzenleyiciler: Takrolimus ve pimekrolimus gibi ilaçlar, uzun süreli kontrol sağlar.
• Fototerapi: Şiddetli vakalarda ultraviyole ışık tedavisi uygulanabilir.
• Tetikleyicilerden Kaçınma: Parfümlü sabunlar, yünlü giysiler ve alerjenlerle temastan uzak durulmalıdır.

Atopik Dermatit Nasıl Önlenir?

Hastalığın tamamen önlenmesi mümkün değil, ancak atakların sayısını ve şiddetini azaltmak mümkün.

• Cildi düzenli nemlendirmek
• Kaşıntıyı tetikleyen alerjenlerden uzak durmak
• Ilık suyla kısa süreli duş almak, sabun kullanımını sınırlamak
• Pamuklu, yumuşak kıyafetler tercih etmek
• Stres yönetimi sağlamak
• Alevlenmeleri erken fark edip doktora başvurmak