Amfizem Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Amfizem Nedir?

Amfizem, akciğerlerdeki hava keseciklerinin (alveoller) zarar görmesi ve zamanla parçalanmasıyla ortaya çıkan kronik bir akciğer hastalığıdır. Bu durum, akciğerlerin elastikiyetini kaybetmesine ve nefes alıp vermede zorluk yaşanmasına yol açar. Genellikle KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) kapsamına girer.

Amfizem Neden Olur?

Başlıca neden sigara kullanımıdır. Diğer risk faktörleri şunlardır;

• Sigara Dumanı: En yaygın sebep, hem aktif hem pasif içicilik riski artırır.
• Hava Kirliliği: Uzun süreli maruziyet, akciğer dokusuna zarar verebilir.
• Mesleki Toz ve Kimyasallar: Maden işçiliği, tekstil, inşaat gibi mesleklerde risk yüksektir.
• Alfa-1 Antitripsin Eksikliği: Nadir görülen genetik bir durumdur ve genç yaşta amfizem gelişimine neden olabilir.

Amfizem Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler genellikle yavaş gelişir ve zamanla kötüleşir;

• Nefes darlığı (özellikle efor sırasında)
• İnatçı, kronik öksürük
• Hırıltılı solunum
• Göğüste sıkışma hissi
• İleri evrede istirahatte bile nefes darlığı
• Kilo kaybı
• Yorgunluk ve halsizlik
• Dudak ve parmak uçlarında morarma (ileri vakalarda)
• Sık solunum yolu enfeksiyonları

Amfizem Nasıl Teşhis Edilir?

• Fiziksel Muayene: Solunum sesleri dinlenir, göğüs yapısı değerlendirilir.
• Solunum Fonksiyon Testleri (Spirometri): Akciğer kapasitesi ve hava akışı ölçülür.
• Akciğer Grafisi: Hava hapsi ve akciğerlerde genişleme tespit edilebilir.
• BT (Bilgisayarlı Tomografi): Akciğer dokusundaki hasar daha net görülür.
• Kan Gazı Analizi: Oksijen ve karbondioksit seviyeleri değerlendirilir.
• Alfa-1 Antitripsin Testi: Genetik nedenlerin araştırılması için yapılır.

Amfizem Nasıl Tedavi Edilir?

Kesin tedavisi yoktur, ancak semptomlar kontrol altına alınabilir;

• Sigaranın Bırakılması: En önemli tedavi adımıdır.
• İlaç Tedavisi:
  • Bronkodilatörler (hava yollarını genişletir)
  • Kortikosteroidler (iltihabı azaltır)
  • Antibiyotikler (enfeksiyon durumunda)
• Oksijen Tedavisi: Kan oksijen seviyesini artırmak için.
• Akciğer Rehabilitasyonu: Solunum kaslarını güçlendiren egzersizler.
• Cerrahi Müdahale (Nadir Durumlarda):
  • Akciğer hacim küçültme cerrahisi
  • Akciğer nakli (ileri evrelerde)

Amfizem Nasıl Önlenir?

• Sigara ve tütün ürünlerinden kesinlikle uzak durulmalıdır.
• Tozlu ve kimyasal ortamlarda koruyucu ekipman kullanılmalıdır.
• Hava kirliliğinden olabildiğince korunulmalıdır.
• Akciğer sağlığını korumak için düzenli egzersiz ve sağlıklı beslenme önerilir.
• Riskli bireyler düzenli solunum fonksiyon testleri yaptırmalıdır.