Kalp Damar Plağı Nedir?
Kalp damar plağı, tıbbi adıyla aterosklerotik plak, kalbi besleyen koroner arterlerin iç yüzeyinde kolesterol, kalsiyum, yağ ve iltihap hücrelerinin birikmesiyle oluşan sertleşmiş tabakadır. Bu plaklar zamanla damarların daralmasına, kan akışının azalmasına ve kalp krizine zemin hazırlayabilir. Erken dönemde genellikle belirti vermez, ancak ilerledikçe ciddi kalp-damar hastalıklarına neden olur.
Kalp Damar Plağı Neden Olur?
Kalp damar plaklarının oluşumunda birçok risk faktörü rol oynar;
- Yüksek Kolesterol: LDL seviyesinin yüksek olması damar iç yüzeyinde birikime yol açar
- Yüksek Tansiyon: Damar duvarını zayıflatır ve hasar verir
- Sigara Kullanımı: Damar yapısını bozar, iltihabı artırır
- Diyabet: Kan damarlarında glikoz kaynaklı hasar oluşturur
- Obezite: Yağ metabolizmasını olumsuz etkiler
- Sağlıksız Beslenme: Trans yağ ve doymuş yağ açısından zengin gıdalar
- Fiziksel hareketsizlik
- Genetik yatkınlık
Kalp Damar Plağı Belirtileri Nelerdir?
Erken evrede belirti vermeyebilir, ancak damar tıkanıklığı arttıkça şu belirtiler görülebilir;
- Göğüs ağrısı veya sıkışma (anjina)
- Nefes darlığı
- Çabuk yorulma
- Çarpıntı
- Soğuk terleme
- Kollara, boyuna, çeneye veya sırta yayılan ağrı
- İleri vakalarda kalp krizi belirtileri
Kalp Damar Plağı Nasıl Teşhis Edilir?
Teşhis, damarların durumu ve kan akışının incelenmesiyle yapılır;
- Ekokardiyografi (EKO): Kalp fonksiyonlarını değerlendirme
- Efor Testi: Egzersiz sırasında kalp performansını ölçme
- BT Koroner Anjiyografi: Damarların detaylı görüntülenmesi
- Klasik Koroner Anjiyografi: Altın standart görüntüleme yöntemi
- Kan Testleri: Kolesterol, trigliserid ve kan şekeri düzeyleri ölçümü
Kalp Damar Plağı Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi, plağın büyüklüğüne, tıkanma oranına ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir;
- İlaç Tedavisi: Kolesterol düşürücü statinler, kan sulandırıcılar
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz
- Tansiyon ve diyabet kontrolü
- Sigara bırakma
- Anjiyoplasti ve Stent: Damarın balonla açılması ve stent yerleştirilmesi
- Bypass Cerrahisi: Tıkalı damarın yeni bir damar ile değiştirilmesi
Kalp Damar Plağı Nasıl Önlenir?
Plak oluşumunu önlemek veya ilerlemesini yavaşlatmak için şu adımlar önemlidir;
- Düzenli olarak kolesterol ve tansiyon kontrolü
- Sebze, meyve, tam tahıl ve sağlıklı yağlardan zengin beslenme
- Haftada en az 150 dakika egzersiz
- Sigara ve alkol kullanımını bırakmak
- Stres yönetimi
- Düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak
