Kara Mantar Hastalığı Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Kara Mantar Hastalığı Nedir?

Kara mantar hastalığı, tıbbi adıyla mukormikozis, nadir görülen fakat oldukça ciddi bir mantar enfeksiyonudur. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ortaya çıkar ve hızlı ilerleyerek hayati tehlike oluşturabilir. Kara mantar genellikle burun, sinüsler, beyin, akciğer ve cilt gibi dokuları etkiler. COVID-19 pandemisi döneminde özellikle yoğun steroid tedavisi gören kişilerde görülmesiyle gündeme gelmiştir.

Kara Mantar Hastalığı Neden Olur?

Bu hastalık, çevrede yaygın bulunan mukorales grubuna ait küf mantarlarının vücuda girmesiyle oluşur. Enfeksiyon genellikle solunum yoluyla alınan sporlar aracılığıyla başlar.

• Bağışıklık sistemi zayıflığı (lösemi, AIDS, organ nakli sonrası)
• Kontrolsüz diyabet ve ketoasidoz
• Uzun süreli steroid kullanımı
• COVID-19 sonrası bağışıklık düşüklüğü
• Yanıklar, cilt yaraları veya cerrahi sonrası açık yaralar
• Demir fazlalığı (demir tedavisi gören hastalar)
• Kanser tedavileri (kemoterapi, radyoterapi)

Kara Mantar Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Hastalık hangi organı tuttuğuna göre farklı belirtiler gösterebilir;

• Burun ve Sinüs Tutulumunda: Burun tıkanıklığı, yüzde şişlik, burun akıntısı, göz çevresinde ağrı ve şişlik
• Beyin Tutulumu: Şiddetli baş ağrısı, görme kaybı, bilinç bulanıklığı, felç
• Akciğer Tutulumu: Öksürük, balgam, nefes darlığı, ateş, göğüs ağrısı
• Cilt Tutulumunda: Siyah kabuklu yaralar, şişlik, kızarıklık
• Genel Belirtiler: Halsizlik, ateş, hızlı kötüleşme

Kara Mantar Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Mukormikozis hızlı teşhis gerektiren bir hastalıktır.

• Fizik Muayene: Burun, sinüs ve cilt bulgularının değerlendirilmesi
• Görüntüleme Yöntemleri: MR veya BT ile sinüs, beyin ve akciğerin incelenmesi
• Biyopsi ve Mikroskobik İnceleme: Enfekte dokudan alınan örnekte mantar varlığının gösterilmesi
• Kan Testleri: Dolaylı olarak bağışıklık ve metabolik durumun değerlendirilmes

Kara Mantar Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi, hızlı ve agresif bir şekilde yapılmalıdır.

• Antifungal İlaçlar: Amfoterisin B, posakonazol veya isavukonazol gibi güçlü antifungaller
• Cerrahi Müdahale: Enfekte ve ölü dokuların temizlenmesi
• Altta Yatan Nedenin Tedavisi: Diyabetin kontrol altına alınması, bağışıklık baskılayıcı ilaçların azaltılması
• Yoğun Bakım Desteği: Solunum ve dolaşım desteği gerekebilir

Kara Mantar Hastalığı Nasıl Önlenir?

Tamamen önlenemese de risk faktörleri azaltılabilir.

• Diyabeti kontrol altında tutmak
• Gereksiz steroid kullanımından kaçınmak
• Bağışıklığı zayıflatan hastalıkların tedavisini sürdürmek
• Maske kullanımıyla küf mantarı sporlarının solunmasını azaltmak
• Hijyen kurallarına dikkat etmek, yaraların temizliği
• Risk grubundaki kişilerin düzenli doktor kontrolünde olması