Dev Hücreli Kemik Tümörü Nedir?
Dev hücreli kemik tümörü (GCT), genellikle uzun kemiklerin uç kısımlarında gelişen, çoğu zaman iyi huylu (benign) ama lokal olarak agresif davranabilen bir kemik tümörüdür.
Adını mikroskop altında görülen çok sayıda çok çekirdekli dev hücrelerden alır. Genellikle 20-40 yaş arası genç erişkinlerde görülür. En sık görüldüğü yerler;
- Diz çevresi (uyluk kemiği alt ucu, kaval kemiği üst ucu)
- El bileği (radius)
- Omurga (daha nadir ama risklidir)
Dev Hücreli Kemik Tümörü Neden Olur?
Kesin nedeni bilinmez. GCT bir primer kemik tümörüdür, yani başka bir yerden yayılmaz, kemikte doğrudan oluşur.
- Genetik mutasyonlar rol oynayabilir
- Kadınlarda biraz daha sık görülür
- Radyasyon ile ilişkili olduğuna dair sınırlı bulgular vardır
- Travma sonrası geliştiği düşünülse de net kanıt yoktur
Dev Hücreli Kemik Tümörü Belirtileri Nelerdir?
Semptomlar tümörün yerine ve büyüklüğüne bağlı olarak değişebilir;
- Kemik ağrısı (özellikle aktiviteyle artar)
- Şişlik veya kitle hissi
- Hareket kısıtlılığı (ekleme yakınsa)
- Patolojik kırıklar (kemik zayıfladığı için)
- Nadir de olsa sinir basısı varsa uyuşma veya güçsüzlük
Genellikle ağrılar yavaş başlar ama giderek artar. Belirti vermeyen vakalar da olabilir.
Dev Hücreli Kemik Tümörü Nasıl Teşhis Edilir?
Tanı için hem görüntüleme hem de biyopsi şarttır;
- Röntgen: Kemikte litik (kemik erimesi tarzında) lezyon izlenir
- MR: Yumuşak doku yayılımını ve sınırları gösterir
- BT (Bilgisayarlı Tomografi): Cerrahi planlama için detaylı görüntü
- Biyopsi: Kesin tanı için alınır
- Kan Testleri: Tanıya özel değildir ama genel değerlendirme için yapılır
GCT'ler bazen akciğere metastaz yapabilir (özellikle kötü davranışlı olanlar), bu nedenle toraks BT ile tarama yapılır.
Dev Hücreli Kemik Tümörü Nasıl Tedavi Edilir?
Cerrahi Tedavi (Altın standart):
- Küretaj: Tümörün kazınması
- Küretaj + kemik çimentosu veya grefti: Boşluk doldurulur
- Geniş rezeksiyon: Gerekirse tümörün olduğu kemik kısmı çıkarılır
- Eklem protezi: Eklem tutulumu varsa
Ek Tedaviler:
- Denosumab: RANKL inhibitörü, bazı vakalarda kullanılır (özellikle cerrahi öncesi küçültme amaçlı)
- Radyoterapi: Nadir kullanılır (nüks durumlarında veya ameliyat edilemeyenlerde)
Tümör tamamen çıkarılsa bile nüks etme riski vardır (%10-30), bu yüzden takip şarttır.
Dev Hücreli Kemik Tümörü Nasıl Önlenir?
- GCT spesifik olarak önlenemez, çünkü nedeni bilinmez
- Ancak erken teşhisle daha az invaziv tedavi mümkündür
- Kemik ağrısı ve şişlik gibi belirtiler ciddiye alınmalıdır
- Ameliyat sonrası düzenli takip gerekir (nüks ve metastaz açısından)
