Hemipleji Nedir?
Hemipleji, vücudun sağ ya da sol yarısında ortaya çıkan kas gücü kaybı veya tamamen hareket kaybı durumudur. Halk arasında “yarı felç” olarak bilinir. Beynin bir yarısındaki hasar, karşı tarafı etkiler. Örneğin, beynin sol tarafındaki hasar vücudun sağ tarafında hemiplejiye neden olur. İnme (felç) en yaygın nedenidir.
Hemipleji Neden Olur?
Hemipleji, genellikle beyinde ya da omurilikte meydana gelen hasar sonucu oluşur. İşte başlıca nedenler;
- İnme (Beyin felci): En sık görülen nedendir (iskemik ya da hemorajik)
- Beyin tümörleri
- Kafa travmaları
- Beyin enfeksiyonları (menenjit, ensefalit)
- Multipl skleroz veya serebral palsi
- Omurilik hasarları
- Doğum sırasında yaşanan beyin hasarları (çocukluk çağı hemiplejisi)
Hemipleji Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler genellikle vücudun bir tarafında görülür ve aniden ortaya çıkabilir;
- Vücudun sağ ya da sol yarısında güçsüzlük veya tam hareketsizlik
- Yüz kaslarında asimetri (ağız kayması)
- Konuşma bozukluğu (afazi veya dizartri)
- Yutma güçlüğü
- Denge ve koordinasyon problemleri
- Refleks artışı veya sert kas yapısı (spastisite)
- Kaslarda incelme veya şekil bozukluğu zamanla gelişebilir
Hemipleji Nasıl Teşhis Edilir?
Tanı, hastanın öyküsü, fizik muayene ve görüntüleme ile konur;
- Nörolojik Muayene: Kas gücü, refleksler ve koordinasyon değerlendirilir
- Beyin Görüntüleme: MR veya BT ile beyin hasarı tespit edilir
- Elektromiyografi (EMG): Sinir-kas iletimi ölçülür
- Kan Testleri ve EKG: İnme nedenlerini araştırmak için yapılır
Hemipleji Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi, neden olan hastalığa ve belirtilerin şiddetine göre planlanır. En önemli aşama, erken müdahale ve rehabilitasyondur;
- İlaç Tedavisi: İnme sonrası pıhtı çözücü, tansiyon düşürücü, antikoagülanlar
- Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon: Kas gücünü geri kazandırmak için
- Konuşma Terapisi: Afazi varsa uygulanır
- Ergoterapi: Günlük yaşam aktiviteleri için destek sağlar
- Psikolojik Destek: Depresyon ve anksiyeteye karşı önemli rol oynar
- Cerrahi Müdahale: Tümör ya da anevrizma gibi nedenlerde gerekebilir
Hemipleji Nasıl Önlenir?
Tüm vakalar önlenemez, ancak risk faktörlerini azaltmak mümkündür;
- Yüksek tansiyon ve diyabeti kontrol altında tutmak
- Sigara ve alkolü bırakmak
- Sağlıklı beslenmek ve düzenli egzersiz yapmak
- Kalp hastalıklarının düzenli takibi
- Damar sağlığı için kolesterol kontrolü
- Travmalardan korunmak (kask kullanımı, düşmelere karşı önlem)
