Acil Ameliyat
Acil Ameliyat

Çiçek Hastalığı Nedir? Belirtileri, Tarihi ve Aşı Başarısı

Çiçek hastalığı nedir? Tarihte büyük salgınlara neden olan bu viral hastalığın belirtileri, bulaşma yolları ve aşıyla yok edilme sürecini keşfedin.

Çiçek Hastalığı

Çiçek Hastalığı Nedir?

Çiçek hastalığı, variola virüsü adlı bir virüsün neden olduğu ağır seyirli ve bulaşıcı bir hastalıktı. Yüksek ateş, vücutta yaygın döküntüler ve karakteristik irinli kabarcıklarla seyreden bu hastalık, tarih boyunca milyonlarca insanın ölümüne yol açtı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 1980 yılında çiçek hastalığının dünya genelinde tamamen yok edildiğini (eradike edildiğini) duyurdu.

Çiçek Hastalığı Neden Olur?

  • Nedeni: Variola major ve variola minor virüsleri
  • Bulaşma yolu: Enfekte kişilerin solunum salgılarıyla ya da deri döküntüleriyle doğrudan temas
  • Kuluçka süresi: Genellikle 7–17 gündür

Bulaş riski hastalık belirtileri ortaya çıktıktan sonra başlar

Çiçek Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

  • Yüksek ateş
  • Baş ve sırt ağrısı
  • Şiddetli halsizlik
  • Karın ağrısı
  • Boğaz ağrısı
  • Vücudun tamamında simetrik şekilde görülen döküntüler
  • Döküntülerin içi önce berrak sıvılı, sonra irinli hale gelir
  • Kabuk bağlayan lezyonlar iz bırakır
  • Göz enfeksiyonları ve körlük (ileri evrede)

Çiçek Hastalığı Nasıl Teşhis Edilirdi?

Hastalık eradike olduğu için günümüzde aktif vaka yok ama geçmişte tanı şu yollarla konurdu;

  • Klinik bulgular: Ateş ve klasik çiçek döküntüleri
  • Laboratuvar testleri: Mikroskobik inceleme, PCR ile virüs DNA’sı tespiti
  • Virüs izolasyonu: Laboratuvar ortamında virüs kültürü
Çiçek Hastalığı Nasıl Tedavi Edilirdi?

Spesifik bir antiviral tedavisi yoktu, destekleyici bakım ön plandaydı;

  • Ateş düşürücüler ve ağrı kesiciler
  • Sıvı ve elektrolit desteği
  • İkincil bakteriyel enfeksiyonlar için antibiyotik
  • İzolasyon önlemleri
  • Aşılı bireylerde hastalık çok daha hafif seyrederdi
Çiçek Hastalığı Nasıl Önlenir?

Çiçek hastalığı tarihe karıştı ama önlem süreçleri tıp tarihinde devrim niteliğindeydi;

  • Çiçek aşısı (vaccinia virüsü içerir): Koruyuculuğu çok yüksekti
  • Halka yaygın aşı kampanyaları
  • Temaslı kişilerin izlenmesi ve karantina
  • 1980’den sonra rutin aşılar durduruldu (aktif vaka kalmadığı için)
  • Günümüzde sadece bazı laboratuvarlarda virüs örnekleri saklanmaktadır
  • Biyoterör riski nedeniyle bazı ülkeler stokta aşı tutmaktadır
Çiçek Hastalığı Günümüzde Neden Hâlâ Önemli?
  • Biyolojik silah olarak kullanımı potansiyel tehdit oluşturur
  • Aşılanmamış genç nüfus savunmasızdır
  • Aşı stokları ve hazırlık planları hâlâ stratejik önemdedir
  • Aşı geliştirme çalışmaları, mRNA gibi teknolojilere ilham olmuştur
WhatsApp Telefon