Egzama Nedir?
Egzama, ciltte kuruluk, kızarıklık, kaşıntı ve bazen kabarcıklarla seyreden iltihaplı bir cilt hastalığıdır. Tıp dilinde “dermatit” olarak da geçer. Akut ya da kronik şekilde görülebilir. Çocuklarda sık başlasa da her yaşta ortaya çıkabilir.
Egzama Neden Olur?
Egzamanın kesin nedeni tam olarak bilinmese de genetik yatkınlık, bağışıklık sistemi tepkileri ve çevresel faktörler ön plandadır. Cildin koruyucu bariyerinin bozulması sonucu alerjen ve tahriş edici maddelere karşı aşırı tepki gelişir.
- Alerjiler (gıda, polen, hayvan tüyü)
- Stres
- Cildin çok kuru olması
- Kimyasallarla temas (sabun, deterjan, temizlik ürünleri)
- Isı ve nem değişiklikleri
- Terleme ve sürtünme
- Yünlü ve sentetik kıyafetler
Egzama Belirtileri Nelerdir?
Egzama farklı türlerde karşımıza çıkabilir ama çoğu vakada belirtiler benzerdir. Kaşıntı, en baskın şikâyettir.
- Yoğun kaşıntı (özellikle geceleri artar)
- Kızarıklık ve şişlik
- Ciltte kabarma ve su dolu kabarcıklar
- Kuruma ve pullanma
- Kabuklanma ve ciltte kalınlaşma
- Açık yaralar ve enfeksiyon riski (kaşıma sonucu)
Egzama Türleri Nelerdir?
Her egzama aynı değildir. Klinik tabloya göre farklı alt türler tanımlanmıştır;
- Atopik Dermatit: En yaygın egzama türüdür, çocuklukta başlar.
- Kontakt Dermatit: Alerjen veya tahriş edici maddeyle temasta gelişir.
- Seboreik Dermatit: Yağlı bölgelerde görülür (saçlı deri, yüz).
- Nummuler Egzama: Para şeklinde kızarık döküntüler.
- Dishidrotik Egzama: El ve ayakta su kabarcıkları ile seyreder.
Egzama Nasıl Teşhis Edilir?
Tanı genellikle hastanın öyküsü ve cilt muayenesi ile konur. Bazı durumlarda alerji testleri veya biyopsi gerekebilir.
- Dermatolojik fizik muayene
- Alerji testleri (prick testi, patch testi)
- Cilt biyopsisi (şüpheli durumlarda)
Egzama Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavinin amacı semptomları hafifletmek, cilt bariyerini korumak ve olası enfeksiyonları önlemektir. Tedavi kişiye özel planlanır.
- Nemlendirici kremler (günde birkaç kez uygulanmalı)
- Topikal kortikosteroidler (iltihabı azaltır)
- Antihistaminikler (kaşıntıyı azaltır)
- Antibiyotikler (ikincil enfeksiyon varsa)
- Bağışıklık baskılayıcı ilaçlar (ileri vakalarda)
- Fototerapi (ışık tedavisi)
- Alerjenlerden kaçınmak
Egzama Olan Kişiler Nelere Dikkat Etmeli?
Egzama tedavisinde sadece ilaç yetmez, günlük yaşamda dikkat edilmesi gerekenler de vardır.
- Cildi sürekli nemli tutmak
- Parfümsüz sabun ve deterjanlar kullanmak
- Aşırı sıcak suyla yıkanmamak
- Yünlü giysilerden kaçınmak
- Stresi yönetmek
- Kaşıntıya direnmek (yaraların artmasını önler)
- Eldivenle temizlik yapmak
- Terleyince kıyafet değiştirmek
Egzama Bulaşıcı mıdır?
Hayır. Egzama kesinlikle bulaşıcı değildir. Ancak görünümünden dolayı enfeksiyon zannedilip sosyal dışlanmaya yol açabilir. Bu konuda bilgilendirme önemlidir.
