Behçet Hastalığı Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Behçet Hastalığı Nedir?

Behçet hastalığı, vücudun birçok farklı bölgesini etkileyebilen, tekrarlayan iltihap ataklarıyla seyreden kronik ve otoimmün bir hastalıktır. Ağız ve genital bölgede yaralar, göz iltihabı, deri lezyonları ve damar tutulumu gibi birçok belirtiyle kendini gösterebilir. Nedeni tam olarak bilinmese de bağışıklık sisteminin aşırı tepkisi sonucu ortaya çıktığı düşünülür.

Behçet Hastalığı Neden Olur?

Kesin nedeni bilinmese de hem genetik hem çevresel bazı faktörler hastalığın gelişiminde rol oynar.

• Genetik Yatkınlık: HLA-B51 genini taşıyan bireylerde daha sık görülür.
• Bağışıklık Sistemi Bozukluğu: Bağışıklık hücrelerinin vücut dokularına saldırmasıyla iltihap gelişir.
• Enfeksiyonlar: Özellikle bazı viral ve bakteriyel enfeksiyonlar hastalığı tetikleyebilir.
• Coğrafi Faktörler: Türkiye, Japonya ve Ortadoğu ülkelerinde daha yaygındır.
• Hormonlar ve Stres: Bazı hastalarda alevlenmeler stresle tetiklenebilir.

Behçet Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler kişiden kişiye değişebilir ve genellikle alevlenme–sakinleşme dönemleriyle seyreder.

• Ağız içinde sık tekrarlayan aft benzeri yaralar
• Genital bölgede ağrılı, iz bırakan yaralar
• Gözde kızarıklık, bulanık görme (üveit)
• Deride sivilce benzeri lezyonlar veya ağrılı nodüller
• Eklemlerde ağrı ve şişlik
• Damar iltihabı (özellikle bacak toplardamarlarında)
• Beyin ve sinir sisteminde tutulum (baş ağrısı, denge bozukluğu)
• Sindirim sisteminde ülser ve ağrı

Behçet Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Behçet hastalığının spesifik bir testi yoktur. Tanı, klinik bulguların birlikte değerlendirilmesiyle konur.

• Klinik Değerlendirme: Tekrarlayan aftlar ve genital yaralar tanıda belirleyicidir.
• Pathergy Testi: Cilt altına iğne batırılarak bağışıklık yanıtı gözlemlenir.
• Göz Muayenesi: Üveit ya da retina tutulumu olup olmadığı değerlendirilir.
• Kan Testleri: Enfeksiyon dışlanır, iltihap düzeyleri ve bağışıklık parametreleri incelenir.
• MR veya BT: Nörolojik tutulum şüphesi varsa beyin görüntülemesi yapılabilir.

Behçet Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi belirtilerin şiddetine ve tutulan organa göre değişir. Amaç atakları kontrol altına almak ve komplikasyonları önlemektir.

• Kortikosteroidler: İltihabı hızlı baskılamak için kullanılır.
• Bağışıklık Baskılayıcılar: Azatioprin, siklosporin gibi ilaçlarla hastalık kontrol altına alınır.
• Kolşisin: Ağız ve genital yaralar ile eklem şikayetlerinde sıklıkla tercih edilir.
• TNF-Alfa Blokerleri: Şiddetli vakalarda biyolojik ajanlarla tedavi yapılabilir.
• Göz Tedavisi: Üveit varsa göz damlaları veya sistemik tedavi gerekebilir.
• Düzenli Takip: Hastalık çoklu organ etkilediği için romatoloji, dermatoloji, göz ve nöroloji takibi gerekir.

Behçet Hastalığı Nasıl Önlenir?

Kesin önleme yöntemi yoktur. Ancak hastalık kontrol altına alınarak atak sıklığı ve şiddeti azaltılabilir.

• Alevlenmeleri tetikleyen durumları (stres, enfeksiyon) fark edip uzak durmak
• Tedaviye düzenli devam etmek, ilaçları aksatmamak
• Göz kontrollerini ihmal etmemek
• Sigara ve alkol kullanımından kaçınmak
• Vücudu aşırı yormamak, bağışıklığı desteklemek
• Doktor kontrollerini aksatmadan sürdürmek