Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri

Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) Nedir?

Hirsutizm, kadınlarda erkek tipi (yani kalın ve koyu) kıllanmanın artmasıdır. Özellikle yüz, çene, göğüs, sırt, karın ve uyluklarda görülür. Hormon dengesizlikleri nedeniyle oluşur ve estetik kaygılara ek olarak altta yatan bir hastalığın belirtisi olabilir.

Aşırı Tüylenme Neden Olur?

En Sık Nedenler:

• Polikistik Over Sendromu (PCOS): En yaygın nedenidir. Yumurtalıklarda hormon dengesizliği vardır.
• Genetik Yatkınlık: Ailede hirsutizm öyküsü varsa risk artar.

Diğer Nedenler:

• Hiperandrojenizm: Erkeklik hormonlarının (androjen) fazla salgılanması
• Cushing sendromu: Kortizol hormonunun fazlalığı
• Konjenital adrenal hiperplazi: Böbrek üstü bezlerinin doğuştan bozukluğu
• Tümörler: Yumurtalık veya böbrek üstü bezinde androjen üreten tümörler
• İlaçlar: Anabolik steroidler, bazı doğum kontrol hapları, kortikosteroidler

Aşırı Tüylenme Belirtileri Nelerdir?

• Yüz, çene, göğüs, sırt gibi bölgelerde erkek tipi tüylenme
• Adet düzensizlikleri
• Akne ve yağlı cilt
• Saç dökülmesi (erkek tipi)
• Ses kalınlaşması (ileri vakalarda)
• Kilo alımı ve insülin direnci (özellikle PCOS’ta)

Aşırı Tüylenme Nasıl Teşhis Edilir?

• Fizik Muayene: Tüylenmenin yeri ve tipi değerlendirilir
• Kan Testleri: Testosteron, DHEAS, androstenedion seviyeleri, LH, FSH ve prolaktin değerleri
• Ultrason: Yumurtalıklarda kist var mı diye bakılır (özellikle PCOS şüphesi)
• BT/MRI: Tümör şüphesi varsa böbrek üstü bezleri ve yumurtalıklar görüntülenir

Aşırı Tüylenme Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi altta yatan nedene göre planlanır;

1. İlaç Tedavisi:

• Doğum kontrol hapları: Hormonları dengeler
• Antiandrojenler: (spironolakton, flutamid) erkeklik hormonlarını baskılar
• İnsülin direnci ilaçları: (metformin) özellikle PCOS'lu hastalarda etkilidir

2. Kıl Azaltma Yöntemleri:

• Lazer epilasyon
• IPL (yoğun atımlı ışık)
• Elektroliz
• Ağda, jilet, tüy dökücü kremler (geçici çözümler)

3. Altta yatan hastalık tedavisi:

• Tümör varsa cerrahi
• Hormonal bozukluklar için endokrin tedavi

Aşırı Tüylenme Nasıl Önlenir?

• Genetik ve bazı hormonal bozukluklar önlenemez
• Ancak PCOS gibi durumlar kilo kontrolü ve yaşam tarzı değişikliğiyle yönetilebilir
• Erken teşhis ile tüylenme kontrol altına alınabilir
• Stres yönetimi ve dengeli beslenme hormon dengesini destekler