Aort Anevrizması Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Aort Anevrizması Nedir?

Aort anevrizması, vücudun en büyük atardamarı olan aortun duvarında balon gibi genişleme oluşmasıdır. Aort, kalpten çıkan ve tüm vücuda kan taşıyan ana damardır. Bu genişleme ilerledikçe damarın duvarı zayıflar ve yırtılma (rüptür) riski ortaya çıkar — ki bu durum hayati tehlike taşır.

Aort Anevrizması Türleri Nelerdir?

Abdominal Aort Anevrizması (AAA):

• Aortun karın kısmında oluşur
• En sık görülen tiptir
• Genellikle sessiz ilerler

Torasik Aort Anevrizması (TAA):

• Aortun göğüs boşluğundaki kısmında gelişir
• Daha nadirdir ancak daha tehlikelidir

Torasikoabdominal Anevrizma:

• Hem göğüs hem karın kısmını tutar
• Cerrahi zorluk seviyesi yüksektir

Aort Anevrizması Neden Olur?

• Yüksek tansiyon (hipertansiyon)
• Ateroskleroz (damar sertliği)
• Sigara kullanımı
• Aile öyküsü (genetik yatkınlık)
• Bağ dokusu hastalıkları (Marfan sendromu, Ehlers-Danlos)
• Travma (trafik kazası, darbe)
• İleri yaş (özellikle 65 yaş üstü erkeklerde)
• Enfeksiyonlar (nadir – sifiliz, mikotik anevrizma)

Aort Anevrizması Belirtileri Nelerdir?

Çoğu zaman belirti vermez. Ancak büyüdükçe ya da yırtıldığında şu belirtiler görülebilir;

Abdominal Aort Anevrizması:

• Karın veya bel bölgesinde zonklayıcı ağrı
• Karında atım hissi (nabız gibi)
• Sırt ağrısı
• İleri safhada: Ani, çok şiddetli ağrı ve şok tablosu (yırtılma belirtisi)

Torasik Aort Anevrizması:

• Göğüs ağrısı (sıkıştırıcı tarzda)
• Nefes darlığı
• Yutma güçlüğü
• Ses kısıklığı
• Sırt-omuz ağrısı
• Rüptür durumunda: Ani bilinç kaybı ve ölüm riski

Aort Anevrizması Nasıl Teşhis Edilir?

• Ultrasonografi (Abdominal): AAA için ilk ve en pratik yöntem
• BT Anjiyografi (Altın standart): Detaylı damar görüntüleme sağlar
• MR Anjiyografi: Damar duvarı yapısını gösterir
• Röntgen: Bazen torasik anevrizmalar tesadüfen fark edilebilir
• Fizik muayene: Büyük karın anevrizmaları elle hissedilebilir

Aort Anevrizması Nasıl Tedavi Edilir?

İzlem:

• Küçük anevrizmalarda (genelde <5 cm) düzenli takip, tansiyon kontrolü

Cerrahi Tedavi:

• Açık Cerrahi Onarım: Anevrizmalı bölüm çıkarılır, yerine damar grefti yerleştirilir
• Endovasküler Aort Onarımı (EVAR): Kasık damarından girilerek stent yerleştirilir (daha az invaziv)

İlaç Tedavisi (Destekleyici):

• Tansiyon ilaçları (ACE inhibitörleri, beta blokerler)
• Kolesterol düşürücüler
• Kan sulandırıcılar (bazı durumlarda)

Aort Anevrizması Nasıl Önlenir?

• Sigara kesinlikle bırakılmalı
• Tansiyon ve kolesterol kontrol altında tutulmalı
• Düzenli egzersiz
• Sağlıklı beslenme
• Aile öyküsü varsa tarama yapılmalı
• 65 yaş üzeri erkeklerde ultrason ile AAA taraması önerilir