Acil Ameliyat
Acil Ameliyat

Amok Hastalığı Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Amok hastalığı nedir? Ani ve kontrolsüz şiddet patlamalarıyla kendini gösteren Amok sendromunun belirtileri, nedenleri, tanı ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgi alın.

Amok Hastalığı

Amok Hastalığı Nedir?

Amok hastalığı, kişinin ani ve kontrolsüz bir şekilde şiddet davranışlarına yönelmesiyle karakterize edilen, akut ve geçici psikiyatrik bir bozukluktur. Genellikle birdenbire başlayan saldırganlık, öfke nöbeti ve çevreye zarar verme davranışları görülür. "Amok Koşusu" ifadesi de buradan gelir. Tarihsel olarak Güneydoğu Asya'da (özellikle Malezya ve Endonezya'da) tanımlanmış kültürel bir sendromdur.

Amok Hastalığı Neden Olur?

Net bir biyolojik nedeni olmamakla birlikte, şu faktörler tetikleyici olabilir;

  • Aşırı bastırılmış öfke ve duygular
  • Psikozlar (şizofreni, bipolar bozukluk gibi)
  • Ağır depresyon sonrası gelişen patlamalar
  • Sosyal dışlanma, aşağılama veya büyük bir kayıp sonrası duygusal çöküş
  • Alkol veya madde kullanımı
  • Kültürel ve çevresel faktörler (özellikle “onur” kültürlerinde)

Amok Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Hastalık genellikle aniden başlar ve hızlı seyreder;

  • Öncesinde sessizlik, içe kapanma, çökkünlük
  • Ani gelişen aşırı öfke patlaması
  • Kontrolsüz şiddet davranışı (kendine veya başkalarına zarar verme)
  • Gerçeklikten kopma (disosiyasyon)
  • Sonrasında yorgunluk, pişmanlık, depresyon
  • Bazı vakalarda intihar girişimi veya ölümle sonuçlanan eylemler

Amok Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Amok tanısı, diğer psikiyatrik hastalıklardan ayırt edilerek konur;

  • Psikiyatrik Değerlendirme: Davranış geçmişi, duygusal durum, tetikleyiciler incelenir.
  • Ruhsal Durum Muayenesi: Gerçeklik algısı, iç görü düzeyi değerlendirilir.
  • Tanık Anlatımları: Davranışın ani mi, planlı mı olduğu önemlidir.
  • Ayırıcı Tanı: Psikoz, akut mani, antisosyal davranış bozukluklarıyla karıştırılabilir.
Amok Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi, altta yatan psikiyatrik duruma ve atak sonrası sürece göre planlanır;

  • Acil Psikiyatrik Müdahale: Atak sırasında güvenlik sağlanır.
  • İlaç Tedavisi: Antipsikotikler, antidepresanlar veya duygudurum düzenleyicileri.
  • Psikoterapi: Öfke kontrolü, travma terapisi, bilişsel davranışçı terapi.
  • Gözlem ve Takip: Tekrarlayıcı eğilim varsa psikiyatri servisinde izlem.
  • Toplumsal Destek: Sosyal izolasyonun azaltılması, aile eğitimi.
Amok Hastalığı Nasıl Önlenir?
  • Yoğun stres ve öfkeyi sağlıklı şekilde ifade etmeyi öğrenmek
  • Ruhsal bozuklukların erken teşhisi ve tedavisi
  • Alkol ve madde kullanımından kaçınmak
  • İntihar veya saldırganlık eğilimleri olan bireylerin izlenmesi
  • Aile ve çevrenin uyarı işaretlerini fark edip profesyonel yardım alması
WhatsApp Telefon