Alerji Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Alerji Nedir?

Alerji, bağışıklık sisteminin normalde zararsız olan maddelere aşırı tepki vermesiyle oluşan bir sağlık sorunudur. Bu maddelere alerjen denir. Alerjik reaksiyonlar hafif olabileceği gibi, bazı durumlarda ciddi ve hayati risk taşıyabilir.

Alerji Neden Olur?

Alerjilerin temel nedeni bağışıklık sisteminin aşırı duyarlı hale gelmesidir.

Başlıca alerjenler şunlardır;

• Polen
• Toz akarları
• Hayvan tüyü
• Küf mantarları
• Besinler (fındık, süt, yumurta, deniz ürünleri vb.)
• İlaçlar
• Böcek sokmaları
• Lateks gibi bazı kimyasal maddeler

Risk Faktörleri:

• Genetik yatkınlık (ailede alerji öyküsü)
• Astım, egzama veya diğer alerjik hastalıklar
• Çocukluk çağında daha sık görülür.

Alerji Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler, alerji türüne ve şiddetine göre değişir;

• Burun Alerjisi (Alerjik Rinit): Hapşırma, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, göz kaşıntısı
• Cilt Alerjileri: Kaşıntı, kızarıklık, döküntü, kurdeşen (ürtiker), egzama
• Gıda Alerjisi: Karın ağrısı, şişkinlik, kusma, ishal, dudaklarda şişme
• İlaç Alerjisi: Deri döküntüsü, kaşıntı, nefes darlığı
• Böcek Alerjisi: Şişlik, kızarıklık, şiddetli vakalarda anafilaksi
• Astım: Öksürük, nefes darlığı, göğüste sıkışma, hırıltılı solunum

Ciddi Durum:

• Anafilaksi: Hayati tehlike oluşturan şiddetli alerjik reaksiyon; ani tansiyon düşüşü, nefes darlığı, şuur kaybı gelişebilir.

Albinizm (Albino) Nasıl Teşhis Edilir?

• Fiziksel Muayene: Cilt, saç ve göz renkleri değerlendirilir.
• Göz Muayenesi: Görme kusurları ve göz dibi incelenir.
• Genetik Testler: Kesin tanı için genetik analiz yapılır.
• Aile Öyküsü: Genetik geçiş öyküsü sorgulanır.

Alerji Nasıl Teşhis Edilir?

• Alerji Testleri: Deri Prick Testi ve Kan Testleri
• Besin Eliminasyon Diyetleri: Hangi besinin alerjiye neden olduğunu belirlemek için uygulanır.
• Yama Testi: Ciltte geç reaksiyon gösteren alerjiler için kullanılır.
• Aile Öyküsü: Genetik geçiş araştırılır.

Alerji Nasıl Tedavi Edilir?

• Alerjenden Kaçınma: En etkili yöntem alerjenle teması önlemektir.
• İlaç Tedavisi:
• Antihistaminikler (kaşıntı ve burun akıntısı için)
• Kortizonlu ilaçlar (şiddetli durumlar için)
• Dekonjestanlar (burun tıkanıklığı için)
• Bronkodilatörler (astım ataklarında)
• Alerji Aşısı (İmmünoterapi): Bazı alerjilerde uzun vadeli çözüm sağlayabilir.
• Acil Durum İlaçları: Anafilaksi riski olanlarda adrenalin oto-enjektörü (epinefrin) taşınması gerekebilir.

Alerji Nasıl Önlenir?

• Polen dönemlerinde pencereleri kapalı tutmak
• Evi sık sık havalandırmak ve tozdan arındırmak
• Alerjen içeren gıdalardan uzak durmak
• Evcil hayvan tüylerine dikkat etmek
• Sigara dumanından kaçınmak
• Düzenli doktor takibi yapmak

Anafilaksi riski olanlar, adrenalin oto-enjektörünü yanında taşımalıdır.