Laksatif (Laxative) Nedir?

Laksatif (Laxative) Nedir?

Laksatif (laxative), bağırsak hareketlerini artırarak veya yumuşatarak kabızlık gibi sindirim problemlerini tedavi etmek amacıyla kullanılan bir tür ilaçtır. Laksatifler, dışkıların daha kolay atılmasını sağlar ve genellikle kısa süreli kullanım için önerilir.

Laksatif Türleri

Laksatifler farklı mekanizmalarla çalışarak bağırsak hareketlerini teşvik eder. Temelde dört ana türü vardır;

• İrritan (Stimülant) Laksatifler: Bağırsakları doğrudan uyararak kasların hareketini artıran ilaçlardır. Genellikle bağırsak hareketlerini hızlandırarak dışkının daha hızlı bir şekilde atılmasına yardımcı olur. Örnekler arasında senna, bisakodil ve sodyum picosulfat bulunur.
• Osmotik Laksatifler: Bağırsaklarda suyun tutulmasına neden olarak dışkıyı yumuşatır ve kolayca atılmasını sağlar. Örnekler arasında laktuloz, magnezyum hidroksit ve gliserin yer alır.
• Dışkı Yumuşatıcılar: Dışkıların daha yumuşak hale gelmesini sağlar, böylece dışkı atılımı daha kolay olur. En yaygın dışkı yumuşatıcı, docusate sodyumdur.
• Bulgurlu (Fiber) Laksatifler: Lif içeren gıda takviyeleri veya ilaçlar olup, dışkıyı hacimli hale getirir ve bağırsak hareketlerini artırır. Örnek olarak psyllium, metilselüloz ve karbomelöz sayılabilir.

Laksatiflerin Kullanım Amaçları

Laksatifler, özellikle şu durumlarda kullanılır;

• Kabızlık Tedavisi: Sindirim sistemi, dışkıyı düzenli bir şekilde atamadığında kabızlık ortaya çıkar. Laksatifler, bağırsak hareketlerini artırarak bu durumu düzeltir.
• Bağırsak Temizliği: Özellikle cerrahi işlemler öncesinde veya bazı testler için bağırsakların temizlenmesi gerekebilir. Bu amaçla, laksatifler kullanılabilir.
• Yavaş Bağırsak Hareketleri: Bazı kişilerde bağırsak hareketleri doğal olarak yavaş olabilir, bu durumda laksatifler yardımcı olabilir.

Laksatiflerin Yan Etkileri

Laksatiflerin uzun süreli kullanımı, bağırsaklarda bazı yan etkiler yaratabilir. Bu yan etkiler şunlar olabilir;

• Bağırsak Alışkanlıklarının Bozulması: Sürekli laksatif kullanımı, bağırsakların doğal işlevlerini yerine getirememesine neden olabilir. Yani bağırsaklar, laksatiflere bağımlı hale gelebilir.
• Dehidrasyon: Özellikle osmotik laksatifler fazla su kaybına neden olabilir. Bu da vücuttaki su dengesini bozarak dehidrasyona yol açabilir.
• Elektrolit Düzensizlikleri: Laksatiflerin aşırı kullanımı, vücuttaki elektrolit dengesini bozabilir, bu da kalp, kaslar ve sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
• Karın Ağrısı ve Şişkinlik: Laksatiflerin bazı türleri, özellikle stimülant olanlar, karın ağrısı ve şişkinliğe neden olabilir.

Laksatif Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Laksatifler, sadece kısa süreli kabızlık sorunları için kullanılmalıdır. Uzun süreli kullanım, bağırsak sağlığını olumsuz etkileyebilir.
• Laksatiflerin yanlış kullanımı, aşırı bağırsak hareketlerine, ishale ve elektrolit dengesizliğine yol açabilir.
• Eğer kabızlık sürekli bir sorun haline gelmişse, bir doktora başvurulması gereklidir.