15.03.2025
İstanbul - 20 °C
Bezoar kelimesi Farsçadan gelir ve Arapça karşılığı "bedzehir"dir.Genellikle "panzehir" kelimesinin terimin öncüsü olduğu kabul edilir. Bezoar hastalığı, insan ve insan dışı hayvanların mide ve bağırsaklarından gelen liflerin toplanması ve sertleşmesi sonucu oluşan kütleye verilen isimdir. Bazı örnekler, meyve ve sebzelerde bulunan bir lif olan fitobezoar ve saç veya kılda bulunan trikobezoardır.
Bezoar hastalığından farklı örnekler arasında ilaçlar, kum, sakız ve mantar bulunur.Bu semptomların nedeni yabancı bir cisim olabilir. Ancak en düzenli olarak bulundukları midenin yanı sıra duodenum, ileum, jejunum, kolon ve Meckel divertikülünde de bulunabilirler.
Reklam Alanı
Bozukluk tıbbi terimi Rapunzel sendromu ile anılır. Bezoar hastalığı tipik olarak, mide boşalması sırasında meydana gelen, geçen süredeki artış ve üretilen asit miktarındaki azalma gibi fizyolojik süreçlerdeki değişikliklerin sonucudur. Mide ameliyatı, diyabet ve son dönem böbrek hastalığı öyküsü, mide bezoar gelişme olasılığını artıran tüm durumlardır.
Sindirilemeyen materyal oluşumuna neden olma potansiyeline sahip tek faktör, fazla miktarda olmasıdır. Trichotillomania, genç kadınlarda trikobezoarların diğer herhangi bir duruma göre daha sık altta yatan nedenidir.
Bu durum, aynı zamanda, onu karakterize etmek için kullanılan bir kelime olan "dürtü kontrolü bozukluğu" olarak da anılmıştır. Trikotilomani olarak bilinen durum, obsesif kompulsif bozukluk (OKB) ile karıştırılmamalıdır.
Trikotilomanisi olanlar ayrıca obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) riski daha yüksektir.Trikotilomani teşhisi konan hastalar, trikom bezoarları geliştirebilir veya geliştirmeyebilir. Kadınlarda erkeklere oranla çok daha fazla görülmektedir.
Christenson ve Mansueto tarafından yapılan çalışmada, trikotillomani ile tanımlanan 186 hastanın hiçbirinde trikobezoidler de yoktu. Bunun nedeni, erkeklerin "yardım istemekten korkma" ifadesini duyduklarında bir öz-bilinç izi yaşayabilmeleridir. Altı trikotillomani ve üç trikotillomani dahil olmak üzere dokuz kişi trikobezoar için pozitif test yaptı.
Reklam Alanı
Bezoarlar oldukça acı verici olabilir. Bezoarı olan bir kişinin bağırsaklarında, top şeklinde bir hayvan veya bitki artıkları kütlesi büyüyebilir. Bezoarların içerikleri, onları birkaç kategoriye ayırmak için kullanılabilir. Trikobezoarlar, fitobezoarlar ve laktobezoarlar dahil olmak üzere çeşitli isimlerle anılırlar.
Trikobezoarlar nasıl oluşur?
Trikobezoarlar, saç, kıl, kum, mantar, sakız, ilaçlar veya meyve ve sebzelerden gelen lifler gibi lif düğümlerinin ortaya çıktığı herhangi bir durumun sonucudur. Zihinsel geriliği olan hastalar ve genç kızların trikobezoarlardan etkilenme olasılığı daha yüksektir; durum 50 yaşındaki yetişkinlerde kendini gösterebilir.
Fitobezoarlar nasıl oluşur?
Portakal ve hurmalarda bulunanlar gibi yetersiz sindirilmiş meyve tohumları, nispeten yaygın olan fitobezoarların gelişimi ile ilişkilendirilmiştir. Fitobezoarların yetişkinlerde çocuklardan daha fazla gelişmesi daha olasıdır. Yetişkin hastaların fitobezoar oluşturma olasılığı çocuklardan daha fazladır. Bu durum, mide ameliyatı, diyabet, bağ dokusu hastalıkları veya hipotiroidizm öyküsünün getirebileceği mide asidinde bir azalma ile ortaya çıkabilir.
Laktobezoarlar nasıl oluşur?
Laktobezoarlar, yalnızca bebekleri etkileyebilen ve süt ve süt ürünlerinde bulunanlar gibi yoğun erken dönem diyetlerin neden olduğu bir hastalıktır.
Reklam Alanı
Trunkal vagotomi, piloroplasti veya billroth II kısmi gastroenterostomi gibi mide cerrahisi sıklıkla bezoarların nedenidir. Bezoarlar kendi başlarına da gelişebilir.
Hiç mide ağrısı çekmemiş veya mide ameliyatı olmamış kişilerde bile Trabzon inciri ve diğer yüksek lifli gıdaların tüketimi bezoar gelişimi ile ilişkilendirilmiştir.
Diyabetin neden olduğu gastroparezi de bezoar oluşumuna yol açabilir. Bezoarların gelişimi, zorlayıcı saç çekme veya tırnak çiğneme davranışlarıyla karakterize edilen trikotillomani gibi psikolojik sorunlar tarafından da tetiklenebilir.
Bezoarlar vücutta bulundukları yere göre klinik olarak kendilerini çeşitli şekillerde gösterebilirler.
Bezoarlı hastalar, ani başlayan şiddetli mide rahatsızlığı ve genel gastrointestinal sistemdeki zorluklar (bulantı, kusma, kabızlık ve kilo kaybı gibi) ile karakterize olan astım geliştirme riski altındadır. Muhtemelen yan etki olarak kusacaksınız.
Bezoar teşhisi konan hastalarda demir eksikliği anemisi (anemi) gelişme riski vardır. Bir domuzun sağlığı doğru bir şekilde teşhis edilmezse, domuzun durumu kötüleşebilir ve tedavisi daha zor hale gelebilir.
Bağırsak tıkanıklığı (ileus), ülserasyon, gastrointestinal sistemde kanama, pankreatit (pankreas iltihabı), tıkanma sarılığı ve superior mezenterik arter sendromu bu parazitlerin neden olabileceği semptomlardan bazılarıdır. Bu parazitler ayrıca invajinasyon (peritonit iltihabı) da getirebilir.
Reklam Alanı
Bezoar teşhisi için gastroenterolog veya dahiliye uzmanı, klinik muayene sırasında hastaya daha önce geçirmiş olduğu ameliyatları, hastanın diyetini, sindirim sorunları oluşturabilecek bir rahatsızlığı olup olmadığını soracaktır.
Karın muayenesi sırasında hekim hastanın karnında özellikle sağ üst kadranda sert bir kitle hissedebilir (palpasyon sırasında ele gelen bir kitle hissedilebilir).Hasta değerlendirildikten sonra doktor biraz daha test isteyebilir.
Düz karın grafileri bağırsaklarda tıkanıklık olup olmadığını ortaya çıkarabilir; ancak bu resimlerde bezoarlar görünmüyor. Bilgisayarlı tomografi, kontrastlı bilgisayarlı tomografi (BT) ve ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemlerinin tümü, bezoarların teşhisine yardımcı olmak için kullanılabilir. Gastroskopi olarak bilinen standart tıbbi teknik, midede oluşan bezoarları hem teşhis edebilir hem de tedavi edebilir.
Reklam Alanı
Bezoalar, mide ve ince bağırsak da dahil olmak üzere sindirim sisteminin herhangi bir yerinde büyüyebilen bir tür bağırsak tümörüdür. Bezoarlar medikal, endoskopik veya cerrahi olarak tedavi edilebilir ve seçilen yönteme göre işlem açık veya kapalı olarak yapılabilir. Fitobezoarların tedavisinde etkili olduğu gösterilen proteolitik ilaçlar, durumun medikal tedavisinde kullanılmaktadır.
Bezoarların endoskopik olarak parçalanmasının bezoarların tedavisinde daha başarılı olduğu keşfedilmiştir. Proteinazların ve endoskopik yıkımın veya trikobezoarların uzaklaştırılmasının, durum için tedaviler olarak etkili bir şekilde çalışmadığı sağlıklı bir bilgidir.
Bununla birlikte, bezoarların endoskopik olarak çıkarılmasını denemek mümkün olsada, prosedürü aşırıya kaçmak ve mideye zarar vermek mümkündür. Bezoarın tamamen kaplandığı durumlarda, bezoarı çıkarmak için laparoskopik veya açık cerrahi ameliyatı gereklidir.
Mide dışındaki ince bağırsak bölgelerine yayılmış olan bezoarlar da ameliyatın tedavi sürecinin bir parçası olarak araştırılmalıdır. Trikobezoarın parçalanarak çıkarılmasındaki zorluk, patlayan kısımların neden olduğu bağırsak tıkanması (tıkanma) olasılığı ve saç tellerinin karın boşluğuna dökülmesi gibi olası komplikasyonlar nedeniyle laparoskopik cerrahi önerilmez.
Bu komplikasyonlar şunları içerir: Hastada bezoar oluşumunun nedenlerini ortadan kaldırmak, tedavi uygulandıktan sonra yeni bezoar yapımını durdurmak için gereklidir. Trikotilomanisini başarılı bir şekilde tedavi eden hastalar, akıl sağlıkları için de tedavi aramalıdır.
Reklam Alanı
Reklam Alanı